Inleiding

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Geachte leden van de gemeenteraad,

Voor u ligt de begroting 2024-2027 voor de gemeente Oostzaan. Het jaar 2024 is een belangrijk jaar voor de ambities uit het coalitieakkoord ‘Voor Oostzaan’, zoals is uitgewerkt in het collegewerkprogramma dat vorig jaar is vastgesteld. Aan de hand van de bekende doelenboom ziet u de planning voor komend jaar. Deze is uiteraard in lijn met de eerder door u ontvangen Lange Termijnagenda. Uw college stelt alles in het werk om ook komend jaar de geformuleerde ambities te realiseren. Het dorp verdient dat ook. Toch is een waarschuwing op zijn plaats. Onze organisatie staat onder grote druk. Niet alleen op personeel vlak. Er worden ook steeds meer taken bij gemeenten belegd, terwijl de financiële middelen daar niet altijd toereikend voor zijn of zelfs soms helemaal ontbreken.
Dat is de reden dat alleen voor de jaren 2024 en 2025 een sluitende begroting wordt gepresenteerd. Daartoe zijn geen bezuinigingen nodig. We houden ook vast aan het versterken van het weerstandsvermogen, al zal dat in een iets langzamer tempo zijn dan eerder voorzien. 


Voor de jaren 2026 en 2027 zijn de lasten in de meerjarenramingen in beeld, rekening houdend met het huidige takenpakket, de noodzakelijke investeringen, de inflatie, de stijgende rente, de ambities uit het coalitieakkoord en geschatte mee- en tegenvallers. Met de nu voorziene inkomsten laten deze jaren een duidelijk tekort zien. Dat is ongebruikelijk en past eigenlijk niet in het voor gemeenten gebruikelijke degelijke financieel beleid. Toch heeft het college na ampel beraad besloten zich aan te sluiten bij het eerder door de VNG afgegeven advies om inzichtelijk te maken wat de gevolgen van de keuzes van het rijk zijn en om zo extra druk te zetten op het rijk. De gesprekken tussen rijk en VNG zijn nog niet afgerond en om die reden kiezen wij ervoor om niet mogelijk onnodige (onomkeerbare) bezuinigingen in gang te zetten. Door de gevolgen van de keuzes van het kabinet te laten zien, geven we een helder signaal af aan het demissionaire kabinet en de Tweede Kamer: de gemeentelijke financiën zijn momenteel onvoldoende voor het uitvoeren van het huidige takenpakket.


Uiteraard is de voortgang van het proces met betrekking tot de bestuurlijke toekomst eveneens van belang voor de organisatie en de te maken keuzes. Wij verwachten in 2024 aan de slag te kunnen met de keuze die door de gemeenteraad zal worden gemaakt. 
Ongeacht dit proces, zal het college ook in de komende periode blijven investeren in samenwerking met buurgemeenten. Dat geldt natuurlijk primair voor de samenwerking in OVER-gemeenten samen met Wormerland. Het is van groot belang dat in de OVER-organisatie de basis op orde komt en we toewerken naar een fitte organisatie. Het college zal de gemeenteraad op de hoogte houden van de ontwikkelingen en de impact op de activiteiten in Oostzaan. Dat alles om te komen tot een minimaal niveau van dienstverlening waar de inwoners van en ondernemers in Oostzaan op mogen rekenen. 
Tevens blijven we op andere terreinen intensief inzetten op een goede samenwerking. Dit doen we op de schaal van Zaanstreek Waterland, maar ook in MRA verband. 

 

Namens het college van Burgemeester en wethouders van de gemeente Oostzaan,

 

M. Wörsdörfer

Wethouder Financiën

Financieel beeld 2024-2027

Terug naar navigatie - Financieel beeld 2024-2027

Het financieel resultaat van de begroting 2024-2027 vertoont respectievelijk de volgende saldi:

Begrotingsjaar Saldo begroting
2024  €13.287
2025  €104.457
2026  - €523.251
2027 -  €1.174.386
   

 
Het uitgangspunt voor de financiële positie van de programmabegroting 2024-2027 is de vastgestelde kadernota 2024-2027. (RV 23/38) met bijbehorend amendement 23Ã19 en motie 23M07. Daarnaast zijn diverse bijstellingen van budgetten doorgevoerd op basis van nieuwe inzichten of aangepaste wetgeving.

Uitgangspunt voor de gemeente Oostzaan en de Provincie Noord-Holland is een reëel en structureel sluitende begroting voor het jaar 2024.

 

In hoofdlijnen kan de begroting 2024 als volgt worden getoond:

 

 

Verloop begrotingssaldo 2024  De kadernota 2024-2027 liet structurele tekorten zien voor de periode 2024-2027. Onderstaand schema laat zien hoe het saldo van de kadernota 2024-2027 wordt omgezet naar het saldo van de conceptprogrammabegroting 2024-2027.

 

N = Nadeel/negatief

V = Voordeel/positief

Leeswijzer

Terug naar navigatie - Leeswijzer

In deze begroting vindt u de inmiddels vertrouwde 6 programma's en de (verplichte) paragrafen. Daarnaast is in het hoofdstuk Financiële positie een aantal financiële overzichten opgenomen, zoals het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) dit verplicht stelt. In de bijlagen staan de begrotingsrichtlijnen zoals vastgesteld bij de Kadernota 2024.

Per programma leest u waar het bestuur voor staat en waar in deze bestuursperiode naar toe gewerkt wordt. De doelen per programma zijn in een “doelenboom” uitgezet: Elk programma bestaat uit een of meerdere kerndoelen. Dit zijn doelen voor 4 jaar, de gehele bestuursperiode, en deze omschrijven wat het bestuur wil bereiken. Per kerndoel zijn 1 of meerdere operationele doelen benoemd met activiteiten die we gaan uitvoeren om deze doelen te halen. Deze ‘doelenboom’ is bij ieder programma eerst schematisch weergegeven en vervolgens tekstueel beschreven. 

Going-concern
De genoemde acties in de programma's 1 tot en met 6 van deze begroting zijn maar een klein deel van het werk dat wordt uitgevoerd door de gemeente. Ongeveer 90% van het werk bestaat uit going-concern werkzaamheden. In de bijlage vindt u een uitgebreide lijst van deze werkzaamheden. Deze lijst is niet volledig, de belangrijkste punten worden benoemd.

Kengetallen
De kengetallen opgenomen in deze begroting zijn conform de voorgeschreven kengetallen vanuit de BBV.

Verschillenanalyses
Per programma vindt u een financieel overzicht van het totaal van de producten binnen dat programma. Daaronder een verklaring van de verschillen ten opzichte van de begroting 2023 na wijzigingen. Dit betreft verschillen per product van bedragen groter dan €25.000. Hier worden zowel de lasten als de baten van de begroting 2024 vergeleken met de geactualiseerde begroting 2023. Dit betreft de begroting na wijzigingen vanuit het Voorjaarsbericht 2023. 

 

Verklaring Directe uren en overhead.

Bij de verschillenanalyse van de financiële cijfers per programma wordt verwezen naar deze leeswijzer voor de verschillenverklaring in het aantal uren en toegerekende kosten. Dit om te voorkomen dat in elke verschillenanalyse de zelfde verklaring wordt opgenomen. De systematiek van toerekening van de toegerekende kosten aan de producten wordt hierbij nogmaals uiteengezet. 

De totale bijdrage die we betalen aan OVER-gemeenten wordt naar de diverse producten doorberekend. Dit gebeurt aan de hand van de voorgecalculeerde uren die aan de diverse producten worden besteed. Het totaal van deze urendoorbelasting is dus uiteindelijk gelijk aan de bijdrage aan OVER-gemeenten. Hierbij wordt sinds 2017 (BBV) onderscheid gemaakt tussen de primaire uren en de overheaduren. Primaire uren zijn uren die rechtstreeks zijn toe te kennen aan een product, bijvoorbeeld Sociaal Domein of openbare ruimte. Overhead uren zijn niet rechtstreeks toe te kennen aan een product, denk hierbij bijvoorbeeld aan ICT of financiën. 

Ook kan het zijn dat er soms een verschuiving heeft plaatsgevonden van primaire uren van het ene product naar een ander product. Per saldo zijn de kosten van directe uren en overhead dus niet hoger dan de totale bijdrage aan OVER-gemeenten. Conform de begroting van OVER-gemeenten betreft de bijdrage voor 2024 €7.783.780, gebaseerd  op het begrotingstotaal van de primaire begroting 2024 €20.424.157.  Het betreft hier dus puur de systematiek van verdeling van deze bijdrage over de gemeentelijke producten.

Daarnaast zijn voor de berekening van de kostendekkendheid de overhead uren toegerekend aan enkele producten. Het restant van de overhead is verantwoord in programma 6 (product salaris en vergoedingenadministratie).

Om niet bij ieder programma en meerdere producten hiervan, eenzelfde verklaring te geven, is ervoor gekozen om de verklaring op deze plek op te nemen.  Bij de betreffende producten wordt naar deze verklaring verwezen, mede naar aanleiding van de raadsvragen over uren en overhead.