Programma 3 - Sociaal domein

Waar gaat dit programma over?

Terug naar navigatie - Waar gaat dit programma over?

In dit programma leest u de doelen, acties en de raming van de uitgaven en inkomsten van de activiteiten die de gemeente Oostzaan ontplooit op de terreinen van de Jeugdwet, de Wmo en de Participatiewet.

Wat was onze visie in 2019?

Terug naar navigatie - Wat was onze visie in 2019?

In Oostzaan staat niemand aan de kant. Wie zorg, hulp, werk of inkomen van de gemeente nodig heeft, krijgt een goed afgestemde oplossing op maat. De menselijke maat staat hierbij voorop. De toegang tot voorzieningen is laagdrempelig en inwoners weten waar ze terechtkunnen. 

Onze ambitie is dat inwoners (kunnen) meedoen en hierbij zo veel mogelijk gebruikmaken van hun zelfredzaamheid. Bij een ondersteuningsvraag kijken we daarom in eerste instantie wat inwoners zelf kunnen doen. Als ze dingen niet kunnen, helpen we hen – als dit kan – om zelfredzaam te worden. Inwoners creëren op eigen kracht en binnen hun eigen netwerk kansen en mogelijkheden om naar vermogen mee te doen in de samenleving. Daar waar het eigen netwerk niet toereikend is, kan een inwoner een beroep doen op ondersteuning vanuit de gemeente. Voor de kwetsbaarste inwoners is er een vangnet beschikbaar, bijvoorbeeld op basis van de Jeugdwet, de Wmo of de Participatiewet. 

De decentralisaties in het sociaal domein zijn uitgevoerd. Het is nu tijd voor een transformatie. In de komende periode actualiseren we het beleidskader en stellen we nieuwe beleidsplannen op. Een integrale aanpak, preventie en maatwerk staan daarbij voorop.

HEBBEN WE DE GEPLANDE DOELEN UIT DE BEGROTING 2019 GEREALISEERD?

1. Onze inwoners zijn zelfredzaam

Terug naar navigatie - Toelichting

We bieden inwoners die dit nodig hebben, met maatwerk zo effectief en zo snel mogelijk ondersteuning. Daarbij spreken we hun zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid aan. We zetten in op preventie, om te voorkomen dat problemen ontstaan of erger worden. We helpen inwoners om een zorgtaak op te kunnen pakken en we hebben grote waardering voor vrijwilligers en mantelzorgers. 

Wij zorgen ervoor dat inwoners die aangewezen zijn op beschermd wonen en maatschappelijk opvang, of zich verward gedragen, niet tussen wal en schip raken. Onze ambitie is dat zij dichtbij hun leven op kunnen pakken en leiden, liefst in hun eigen gemeente. 

Terug naar navigatie - Onze doelen voor 2019

1.1 Meer inzetten op preventie

Terug naar navigatie - 1.1 Meer inzetten op preventie

Voorkomen is beter dan genezen. Daarom investeren we in preventie en vroegsignalering op alle terreinen binnen het sociaal domein.

1.2 Ons aanbod effectiever maken door te sturen op resultaat

Terug naar navigatie - 1.2 Ons aanbod effectiever maken door te sturen op resultaat

Wij bepalen, samen met de cliënt, welk resultaat er behaald moet worden en geven aanbieders de ruimte om oplossingen te vinden om tot dit resultaat te komen. Door afspraken te maken over het resultaat in plaats van over de inzet, sturen we direct op resultaat. Dit principe zetten wij zo veel mogelijk in bij alle afspraken met aanbieders en samenwerkingspartners.

1.3 Waar nodig een passende oplossing bieden met maatwerk

Terug naar navigatie - 1.3 Waar nodig een passende oplossing bieden met maatwerk

Iedere inwoner met een hulpvraag in het sociaal domein kan rekenen op hulp die op zijn situatie is afgestemd. We zetten zo veel mogelijk algemene en ingekochte voorzieningen in. Als deze voorzieningen niet (afdoende) bijdragen aan de oplossing, bieden wij maatwerk aan.

1.4 De transformatie vormgeven

Terug naar navigatie - 1.4 De transformatie vormgeven

Als gemeente nemen wij onze verantwoordelijkheid en hebben we vanaf 2015 de transitie vormgegeven. Inwoners kunnen bij de gemeente terecht voor hulp in het kader van de Wet op de jeugdzorg, de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Participatiewet. Vanaf 2019 zetten we erop in om op verschillende terreinen het aanbod en/of de manier van behandeling te verbeteren. Het beleidskader Sociaal Domein geeft als belangrijk koersdocument richting aan deze transformatie.

1.5 De financiële middelen binnen het sociaal domein beheersen

Terug naar navigatie - 1.5 De financiƫle middelen binnen het sociaal domein beheersen

Inwoners kunnen ervan op aan dat de gemeente de beperkte middelen vanuit het Rijk effectief en efficiënt inzet. Het gemeentebestuur heeft de financiële huishouding van de gemeente goed in beeld, zodat het heldere keuzes kan maken. Door budgetbeheersing, monitoring en rapportages houden we de financiële uitgaven zo veel mogelijk in de hand. 

2. Onze toegang tot hulp is laagdrempelig

Terug naar navigatie - Toelichting

Inwoners zijn goed geïnformeerd over hoe ze problemen kunnen herkennen en voorkomen. En ze weten waar zij terechtkunnen voor ondersteuning.

Terug naar navigatie - Onze doelen voor 2019

2.1 Meer effectiviteit en efficiency door integrale aanpak

Terug naar navigatie - 2.1 Meer effectiviteit en efficiency door integrale aanpak

Als gemeente zorgen we voor een integrale aanpak vanaf het moment dat de hulpvraag is gesteld totdat de oplossing of ondersteuning is geboden. Inwoners krijgen snel de juiste diagnose en kunnen ervan op aan dat alle terreinen in het sociaal domein zijn betrokken bij het opstellen van het ondersteuningsplan. Ongeacht wie de hulpvraag in behandeling heeft genomen, het is voor de inwoner helder wie waarvoor verantwoordelijk is. 

Wat heeft het gekost?

Terug naar navigatie - Wat heeft het gekost?
Rekening 2018 Begroting 2019 Rekening 2019 Verschil 2019
702 Sociaal Domein Algemeen 9.921 76.936 30.425 46.511
704 Inkomensvoorziening 1.808.246 1.862.406 1.862.303 103
705 Participatie 420.084 589.064 595.282 -6.218
707 Gezondheid 337.184 376.150 333.928 42.222
710 Mantelzorg en vrijwilligers 415 - 1.061 -1.061
719 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) 1.994.216 1.794.961 1.824.703 -29.742
722 Jeugdhulp Specialistisch (niet vrij toegankelijke hulp) 1.435.605 1.375.002 1.755.360 -380.358
723 Jeugdhulp Lokaal (vrij toegankelijke hulp) 807.075 695.946 646.803 49.143
Totaal lasten 6.812.746 6.770.465 7.049.866 -279.401
702 Sociaal Domein Algemeen - 28.312 28.312 -
704 Inkomensvoorziening 1.181.259 1.406.930 1.461.884 54.954
705 Participatie 71.803 - 46.675 46.675
719 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) 138.730 92.184 68.939 -23.245
722 Jeugdhulp Specialistisch (niet vrij toegankelijke hulp) - - - -
Totaal baten 1.391.792 1.527.426 1.605.810 78.384
Saldo programma 5.420.954 5.243.039 5.444.056 -201.017
9-jul-2020 9:15:02

Verschillen analyse

Terug naar navigatie - Verschillen analyse

Hieronder leest u een toelichting van de verschillen groter dan €25.000 van de producten ten opzichte van de begroting 2019.

Product Verschil Toelichting
Sociaal domein Algemeen

Uitgaven 47 (V)

Conform raadsbesluit 19/01 Startnotitie Integrale Aanpak zijn de kosten begroot voor het project Integrale Aanpak Sociaal Domein. Conform raadsbesluit wordt een bedrag van € 100.000 onttrokkken aan de Algemene Reserve en toegevoegd aan een nieuwe reserve voor dit project. De begrote kosten voor 2019 bedragen € 45.000,- maar zijn vertraagd in uitvoering. De kosten zijn niet gemaakt, en de onttrekking uit de reserve heeft niet plaatsgevonden.
Inkomensvoorziening

Inkomsten 55 (V)

Door het aantrekken van de economie hebben meer mensen vanuit de bijstandsuitkering (Participatiewet) een betaalde baan gevonden, waardoor er minder aan uitkeringen is uitbetaald dan vooraf is begroot.

Daarnaast zien we ook dat er meer ontvangen is op vorderingen die openstonden. Zo is er een grote vordering aan een krediethypotheek afgelost door verkoop van de woning.
Participatie

Inkomsten 46 (V)

In 2019 zijn inkomsten binnengekomen door de detachering van onze WSW-medewerkers aan Werkom. Deze inkomsten zijn niet begroot in 2019.

Er is tevens door het aantrekken van de economie meer op de bijzondere bijstand die als lening is toegekend, afgelost. Er worden een aantal vertrekkingen op de bijzondere bijstand gedaan in de vorm van een lening (bijv. inrichtingskosten). In 2019 is er meer afgelost dan vooraf rekening mee is gehouden.

Jeugdbeleid specialistisch Uitgaven 189 (N)

In 2019 is het budget twee maal  bijgesteld, op basis van de aantallen in 2018. Ten opzichte van 2018 is er sprake van een forse toename in 2019 van het aantal kinderen in zorg in Oostzaan. Daarnaast heeft er minder uitstroom plaats gevonden van een aantal dure cliënten naar de WLZ door de verlengde jeugdwet.  We zien dat de beheersmaatregel "Starten in het goedkopere B segment" goed is uitgevoerd. Echter heeft dit, door de groei van kinderen in de zorg, niet de totale kosten kunnen verlagen. Administratief hadden zowel gemeenten als aanbieders het beter op orde waardoor we in het voorjaars- en najaarsbericht konden bijstellen naar een realistischere begroting. Echter bleek dit eind 2019 nog niet voldoende.

Jeugdhulp Lokaal

Uitgaven 49 (V)

Vanwege de latere toekenning van het nieuwe budget aan het Jeugdteam hebben zij de personeelslasten in het begin van 2019 op een zeer laag pitje gezet. Dit is volledig hersteld na de toekenning, maar heeft alsnog geleid tot een voordeel.
Wmo

Uitgaven 26 (N)

Inkomsten 23 (N)

In 2019 is met de taskforce getracht realistisch te begroten en zijn de budgetten verlaagd. Dit op basis van de uitgaven 2018, rekening houdend met de verwachte aanzuigende werking van het abonnementstarief. Het jaar 2018 kende lagere uitgaven op Wmo dan de jaren ervoor en -naar nu blijkt- ook dan in 2019.

Voor wat betreft het abonnementstarief is in 2019 gemonitord aan de hand van aantallen en het bevragen van inwoners die zich hebben gemeld met een hulpvraag. Hiermee was de verwachting dat er een representatief beeld gevormd kon worden over de aanzuigende werking. Er heeft geen koppeling met financiële cijfers plaatsgevonden. Dit omdat declaraties vaak (veel) later worden gedaan nadat de zorg wordt geleverd en er hierdoor geen actueel beeld kan worden gevormd. Het uitvragen gaf geen grote toename specifiek te wijten aan het abonnementstarief, maar dat was er wel degelijk.

Daarnaast zijn de inkomsten van de eigen bijdragen te hoog ingeschat voor 2019. Tegen de achtergrond van de invoering van het abonnementstarief per 1 januari 2019 had deze post conservatiever ingeschat moeten worden. Hier is onvoldoende bijstelling op geweest.

In 2019 zien we extra uitgaven door complexe (dure) woningaanpassingen en een verdubbeling in het aantal ritten voor het aanvullend openbaar vervoer. De toename in het aanvullend openbaar vervoer is een landelijke trend die samenhangt met de vergrijzing waarbij we zien dat er vaker gebruik wordt gemaakt van de voorziening maar ook dat er over langere afstanden wordt gereden.
Gezondheid

Uitgaven 42 (V)

Door een afwikkeling van BTW uit vier voorgaande jaren is er een voordeel ontstaan van € 34.547. Daarnaast bleken eerder ingeschatte kosten voor de centrale zorgverlener flink lager uit te vallen.

(Bedragen x €1.000)

Reserves

Terug naar navigatie - Reserves
Stand reserves per 31-12 Rekening 2018 Begroting 2019 na wijziging Rekening 2019
Bestemmingsreserve Sociaal Domein 62.467 28.779 28.779
Reserve integrale aanpak sociaal domein - 45.000 92.012
Totaal reserves 62.467 73.779 120.791
9-jul-2020 9:16:46

Toelichting op reserves

Terug naar navigatie - Toelichting op reserves
Product Verschil ten opzichte van begroting
Toelichting
Reserve Integrale aanpak Sociaal Domein Inkomsten 45 (N)

De begrote kosten voor 2019 bedragen € 45.000,- maar zijn vertraagd in uitvoering. De kosten zijn niet gemaakt, en de onttrekking uit de reserve heeft niet plaatsgevonden.

Kengetallen

Terug naar navigatie - Kengetallen

Programma 3

Omschrijving

Rekening 2018

Begroting 2019

Rekening 2019

Aantal banen per 1.000 inwoners in de leeftijd 15-74 jaar (Bron: LISA)

387

606

549

% Jongeren met een delict voor rechter in de leeftijd 12-21 jaar (Bron: Verwey Jonker Instituut – Kinderen in de Tel)

n.b.**

1,50

n.b.**

% Kinderen in uitkeringsgezin tot 18 jaar (Bron: Verwey Jonker Instituut – Kinderen in de Tel)

n.b.**

3,20

n.b.**

% netto arbeidsparticipatie van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking (Bron: CBS)

69,7 (2017)

70

70,8 (2018)

% werkeloze jongeren in de leeftijd 16-22 jaar (Bron: Verwey Jonker Instituut – Kinderen in de Tel)

0,25

0,25

n.b.

Aantal personen met een bijstandsuitkering per 10.000 inwoners (Bron: CBS)

125*****

150

102*****

Aantal lopende re-integratievoorzieningen per 10.000 inwoners in de leeftijd van 15-64 jaar (Bron: CBS)

69*

32*

35*

% jongeren met jeugdhulp van alle jongeren tot 18 jaar (Bron: CBS)

6,88

7,5

6,7******

% jongeren met jeugdbescherming van alle jongeren tot 18 jaar (Bron: CBS)

0,57

-

0,8

% jongeren met jeugdreclassering van alle jongeren in de leeftijd van 12-23 jaar (Bron: CBS)

n.b.***

-

-

Aantal cliënten met maatwerkarrangement WMO per 10.000 inwoners (Bron: GMSD)

n.b.****

260

210

*) Cijfers van CBS + eigen administratie. Deze komt doordat onze administratie voor re-integratie niet volledig gekoppeld is aan het CBS.

**) Het databoek van Kinderen in Tel wordt niet meer uitgebracht omdat het Verwey-Jonker instituut er geen financiering meer voor ontvangt. Daarom is het cijfer ook niet begroot voor 2019.

***) Aantallen zijn niet bekend op "waar staat je gemeente", daarom ook niet begroot voor 2019.

****) Ons systeem om dit te kunnen monitoren (Zorgned) is in de loop van 2018 geïmplementeerd. Daarom is voor 2018 nog geen aantal gegeven. Het getal uit 2019 komt uit eigen administratie omdat de aangeleverde gegevens nog niet zijn gepubliceerd op "waar staat je gemeente".

*****) Cijfers uit eigen administratie.

******) Cijfers van het eerste half jaar 2019. Tweede helft is nog niet bekend.