Programma 4 - Maatschappelijke participatie

In juli 2016 werd in Nederland het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een beperking van kracht. In dit kader stellen we, samen met mensen met een beperking, een Lokale Inclusie Agenda op. Een inclusieve samenleving gaat om acceptatie van alle minderheidsgroepen. Om deze reden stellen we ook een diversiteitsagenda op. Voor beide agenda’s werken we samen met onze partners, van basisscholen tot sociaal culturele instellingen.

De stem van kinderen en jongeren is belangrijk voor ons beleid. We starten met een kindergemeenteraad waarin kinderen op kunnen komen voor hun visie en de belangen van kinderen uit Oostzaan. We werken daarvoor uit wat een dergelijke kindergemeenteraad aan ondersteuning vraagt om duurzaam te kunnen functioneren. In 2026 betrekken wij kinderen actief bij de voorbereiding van de verkiezingsprogramma’s, onder andere door middel van gesprekken met alle collegeleden.

Subsidieverlening is een manier om initiatieven van burgers en (lokale) organisaties te ondersteunen. Daar gaan we mee door en we gaan na of de bestaande algemene subsidieverordening en specifieke subsidieregelingen nog actueel zijn of aangepast moeten worden. 
In 2023 hebben we de nieuwe subsidieronde voor de periode 2024-2026 voorbereid. In de loop van deze periode kan men voor nieuwe initiatieven subsidie blijven vragen. Dat betreft de waarderingssubsidies voor onderwijs, sport en sociaal-culturele activiteiten (het verenigingsleven), en de budgetsubsidies voor bijvoorbeeld bibliotheek, theater en enkele zorgorganisaties. 

Het is belangrijk dat inwoners samen met anderen kunnen meedoen aan maatschappelijke activiteiten en het verenigingsleven. Het verenigingsleven draagt bij aan belangrijke waarden zoals betrokkenheid van leden, sociale cohesie, voorkomen van isolement en eenzaamheid, sportief gedrag, culturele en kunstzinnige ontwikkeling, zelfbeheer van accommodaties, en de ontwikkeling van talenten van leden in besturen en bij de organisatie van activiteiten. Verenigingen zijn niet alleen trefpunt voor activiteiten maar ook kleine democratieën waarin mensen met elkaar zaken moeten regelen.
De verenigingsgebouwen en de buurt- en dorpshuizen zijn daarbij belangrijke voorzieningen
’Het gaat er niet om wat cultuur is, maar wat cultuur doet.’ Naast de verbindende kracht vanuit het sterke verenigingsleven kan cultuur een middel zijn om doelen in het sociaal domein te realiseren. Denk aan het bevorderen van sociale participatie en het tegengaan van eenzaamheid. Wanneer we hiervoor concrete en haalbare mogelijkheden zien, bijvoorbeeld met behulp van een cultuurcoach, werken we voorstellen uit in een plan.

Eenzaamheid overkomt jong en oud. Hoe eenzaamheid voelt en wat het met je doet, is voor iedereen anders. Sociale eenzaamheid (bij een gemis aan contacten) is iets anders dan emotionele eenzaamheid (het gemis van een hechte band met een specifiek persoon). Hoewel Oostzaan beter scoort dan Nederland (40 om 47 procent), bereiken ons toch signalen over eenzaamheid die nader onderzoek vragen. Het gaat onder andere om doelgroepen die moeilijk te bereiken zijn. Denk aan mensen die zorg mijden, die gebaat zijn bij een meer outreachende aanpak. We streven ernaar om de stijgende trend van het aantal eenzame mensen te stoppen.

Kinderopvang en onderwijs zien we als twee kernpartners om kinderen een sterke basis te geven. We ondersteunen met behulp van: onderwijskansenbeleid, voor- en vroegschoolse educatie en de samenwerking met Centrum Jong, de GGD en Passend Onderwijs. Informatie, advies en ondersteuning bij vragen over opvoeden en de steun aan laaggeletterde inwoners horen daarbij.
De Brede School kent een divers aanbod van activiteiten aan sport, spel, cultuur en educatie voor kinderen, ook in de schoolvakanties. We ondersteunen met hulp van een rijksbijdrage voor combinatiefuncties.

Binnen het jongerenwerk is er voor iedere jongere een laagdrempelige mogelijkheid om talenten te ontwikkelen en anderen te ontmoeten. Jongeren krijgen advies en hulp bij vragen en problemen, eventueel in samenwerking met hulpverleningsorganisaties en andere instanties. Het doel is jongeren te ondersteunen naar zelfstandigheid en volwassenheid. Een leuke periode en zinvolle tijdsbesteding staan daarbij voorop.

Een deel van de jeugd in Oostzaan ontmoet elkaar graag op straat. Dit kan overlast veroorzaken. Het jongerenwerk zoekt ook binding met die jongeren. De jongerenwerker heeft een rol als het gaat om zinvolle tijdbesteding en richt zich primair op jongeren in de leeftijd van 10 tot 18 jaar. De jongerenwerker ondersteunt deze jongeren om kansen (succesvol) te grijpen. 
We zien dat de accommodatie van het jongerenwerk in/bij de Kunstgreep te krap is en dat de pedagogische aanwezigheid (jongerenwerker) op straat ruimer zou moeten zijn.
De aanpak van echte overlast belichten we verder in programma 5: Leefomgeving. 

Er zijn vanuit het rijk extra gelden beschikbaar gesteld om het onderwijsachterstandenbeleid vorm te geven. Positiever geformuleerd hebben we het over onderwijskansen. Voor- en vroegschoolse educatie is daarvan het hoofdbestanddeel. Hierbij komt ook de verbinding tussen kinderopvang, basisonderwijs en jeugdhulp aan de orde (doorgaande zorglijn).

Alle activiteiten van de gemeente, instellingen en andere organisaties in Oostzaan bepalen samen het voorzieningenniveau voor inwoners. Om preventief te kunnen werken is een bepaald niveau van voorzieningen nodig. Het gaat om de mogelijkheden om elkaar te ontmoeten, plannen te smeden, hulp te vinden, vrije tijd door te brengen en jezelf te ontwikkelen. Voorzieningen die vrij toegankelijk zijn zonder dat een indicatie (toegangsbewijs) nodig is. In het kader van het integraal beleid voor het sociaal domein bereiden we de komende jaren keuzes voor over de aard en omvang van die voorzieningen. De uitkomsten van diverse onderzoeken moeten hier een plaats in krijgen. De doorontwikkeling van het Sociaal Plein Oostzaan is in dit verband belangrijk.

Begin 2022 is met het schoolbestuur OPSPOOR afgesproken de nieuwbouw van de Rietkraag te bekostigen. OPSPOOR is bouwbeheerder en ontwikkelt het plan en de realisatie hiervan. Waar nodig ondersteunen we OPSPOOR. We zien in de omgeving van de Rietkraag ook graag woningbouw. Daarnaast bekostigen we de noodzakelijke uitbreiding van de Noorderschool op het perceel Gans naast de school. We bieden de kinderopvang de mogelijkheid om samen met de schooluitbreiding nieuwbouw te realiseren. We stellen een bouwrijp terrein beschikbaar en realiseren voldoende parkeermogelijkheid. Om goed voorbereid te zijn op lange termijn ontwikkelingen stellen we een integraal huisvestingsplan op.
Voor de langere termijn en een brede kijk op diverse voorzieningen is een integraal huisvestingsplan (IHP) een goed instrument.  De rijksoverheid heeft wetgeving in de maak om een IHP verplicht te stellen en waarbij de schoolbesturen verantwoordelijk worden voor het binnenklimaat in de scholen en een meerjarenplanning moeten hebben wegens hun onderhoudsplicht. Ook moet het IHP volgens het wetsontwerp zicht bieden op welke termijn gebouwen renovatie of nieuwbouw moeten krijgen.