Paragrafen

In deze paragraaf geven we inzicht in de belangrijkste risico’s die de gemeente Oostzaan loopt en geven we inzicht in het weerstandsvermogen van de gemeente Oostzaan. Onder risico’s verstaan we het gevaar voor (financiële) schade of verlies. 
Alle genoemde risico's zijn inschattingen in de hoogte van het risicobedrag. Ook de kans dat een risico zich voordoet is een inschatting. De genoemde bedragen zijn nooit begroot in de reguliere begroting en er zijn ook nooit voorzieningen voor gevormd (want dan zijn het geen risico's meer). 
De bedragen worden uitsluitend gebruikt om de benodigde hoogte van de Algemene Reserve te bepalen. Deze berekeningsmethode ligt vast in het beleid. Met deze berekening bepalen we het weerstandsratio. Dat ratio geeft weer in welke mate de gemeente in staat is om haar risico's te dragen. Hoe hoger de Algemene Reserve in verhouding tot de benoemde risico's hoe hoger de ratio. 

Deze paragraaf bestaat uit drie delen:

A)	Terugkijkend	Welke risico's hadden we voorzien in de Begroting 2023 en welke hebben zich daadwerkelijk voorgedaan in 2023.
B)	Vooruitkijkend	Twee keer per jaar beoordelen we de risico's opnieuw en rapporteren we geïntegreerd in de begroting en de jaarrekening aan de raad. De laatste keer dat de raad een risicoanalyse heeft ontvangen is in de Begroting 2024 geweest. De Begroting 2024 is opgesteld in het najaar van 2023. In de Jaarrekening 2023 beoordelen we deze risicoparagraaf van de Begroting 2024 opnieuw en stellen bij waar nodig.
C)	De financiële kengetallen	De financiële kengetallen geven inzicht in het weerstandsvermogen van de gemeente.

Bij het opstellen van de begroting 2023 zijn risico's benoemd. In de jaarrekening 2023 leggen we verantwoording af welke van deze risico's zich hebben voorgedaan in 2023.

Programma	Risico	Begroting 2023	Werkelijk  nadeel 2023	Toelichting
3	GGD 3.0	€60.000	€ 36.776	Er is in de 1e begrotingswijziging 2023 en de Kadernota 2024 van de GGD een extra benodigd bedrag van in totaal € 3.140.000 ten behoeve van GGD 3.0 opgenomen, verdeeld over de jaren 2023 t/m 2025. Dit betreft een tijdelijke, incidentele injectie om de bedrijfsvoering op orde te stellen. Voor 2023 betrof het regionaal €1.290.000 en dat betekende € 36.776. Dit is bijgeraamd in onze eigen Voorjaarsberichten 2023, en aanvullend aan de GGD betaald.
3 en 4	Leerlingenvervoer en Wmo-vervoer	€50.000		Het leerlingenvervoer en Wmo-vervoer wordt sinds augustus 2022 gezamenlijk (aanbesteed en) uitgevoerd. Hierin zijn de tarieven van het Wmo-vervoer wat lager geworden, maar de tarieven voor Leerlingenvervoer flink gestegen. De kosten voor Leerlingenvervoer zijn hierdoor in 2023 24% hoger dan in 2022. De werkelijke kosten voor Wmo-vervoer waren ongeveer gelijk aan het begrote bedrag.
5	Energieprijzen gebouwen	€210.640		In de Risico top 10 van de begroting 2023 staan de energieprijzen van gemeentelijke gebouwen op de 1e plek. Dit risico heeft zich in 2023 ook daadwerkelijk voorgedaan. De energielasten zijn door de wisselende koersen en prijsstijgingen hoger dan begroot. Met name de energielasten van de Kunstgreep zijn hoog. Een aanpassing van het budget 2024 wordt opgenomen als deze prijzen ook voor 2024 gelden. De energiemarkt is enigszins aan het stabiliseren, en bij de energieleverancier is het mogelijk om prijzen voor een korte periode vast te klikken.

Risicobeheersing
De gemeente Oostzaan ziet het belang van risicomanagement. Zo beheersen we de risico’s die de bedrijfsvoering kunnen belemmeren. Twee keer per jaar beoordelen we de risico's opnieuw en rapporteren we geïntegreerd in de begroting en de jaarrekening aan de raad. De meest recente risicoanalyse heeft de raad ontvangen in de Begroting 2024. De Begroting 2024 is opgesteld in het najaar van 2023. In de Jaarrekening 2023 beoordelen we deze risicoparagraaf van de Begroting 2024 opnieuw en stellen bij waar nodig.
 
Risicomanagementbeleid 
Het beleid (uitgangspunten en werkwijze) dat wij voeren ten aanzien van risicomanagement staat in het beleidskader risicomanagement en weerstandsvermogen Oostzaan. In 2023 is het beleidskader herzien om de gesignaleerde knel- en verbeterpunten van het “oude” beleidskader op te lossen.
In dit risicomanagementbeleid is vastgelegd hoe we onze risico bepalen (kans/gevolg) en hoe hoog de algemene reserve (=weerstandsvermogen) moet zijn om deze risico's voldoende te kunnen dragen (ratio). In de alinea's hieronder leggen we achtereenvolgens uit hoe we ons weerstandsratio berekenen (A), hoe hoog de weerstandscapaciteit op dit moment is (B), hoe hoog dit weerstandsvermogen zou moeten zijn om tot ratio 1 te komen (=risico's) (C) en tot slot hoe hoog ons ratio op dit moment werkelijk is (D).

In het beleidskader is vastgelegd dat de weerstandsratio minimaal 1,0 moet bedragen (waarderingscijfer C zijnde voldoende) waarbij we ons richten op 1,25. 

A. Berekening weerstandsratio
De weerstandsratio wordt berekend door de benodigde weerstandscapaciteit te delen door de beschikbare weerstandscapaciteit. Anders gezegd delen we het totaal van de risico's door de algemene reserve per eind 2023. Schematisch ziet deze berekening er als volgt uit:

	(B) Beschikbare weerstandscapaciteit (=algemene reserve)
Ratio Weerstandsvermogen (A)	------------------------------------------------------------------------------
	(C) Benodigde weerstandscapaciteit (=benoemde risico's)

B. Beschikbare weerstandscapaciteit
In het schema hieronder ziet u het verloop van de algemene reserve gedurende het jaar 2023. Voor de berekening van de weerstandscapaciteit gebruiken we de stand van de algemene reserve per eind 2023 (€2.840.817), dit is de beschikbare weerstandscapaciteit.

 

C. Benodigde weerstandscapaciteit 2023
Met het risicoprofiel van Oostzaan bepalen we hoeveel geld nodig is om alle risico’s af te kunnen dekken.  Als we rekening houden met het verwacht financieel gevolg en kans dat het risico zich voordoet stellen we vast dat de benodigde weerstandscapaciteit € 2.295.342 bedraagt. Dit is het bedrag wat in de algemene reserve moet zitten om tot ratio 1,0 te komen. 
Hieronder vindt u een specificatie van deze benodigde weerstandscapaciteit van €2.295.342. Dit is het totaal van alle hieronder genoemde en gewogen risico's. Daar bovenop hanteren we een veiligheidsmarge van 2% van het begrotingstotaal voor onvoorziene risico's. 

Niet-financiële risico's 

Naast financiële risico’s zijn er ook niet financiële risico’s. Het niet financiële risico betreft de best mogelijke inschatting uitgedrukt in een richtinggevende classificatie voor imago/reputatieschade. Onderstaande tabel wordt gehanteerd bij de classificatie. 

Hieronder opgenomen de niet financiële risico’s, met de opmerking dat al deze risico’s ook een financieel risico in zich hebben. 

 

D. Weerstandsradio 2023: 1,2 (Voldoende)

De gemeente Oostzaan heeft een weerstandsratio per eind 2023 van  (A) €2.840.817 / (B)€ 2.295.342 = 1,2 (Voldoende). Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen maken wij gebruik van de volgende waarderingstabel:

Continuïteit 
Op basis van de door ons uitgevoerde risico-inventarisatie, het beeld van onze meerjarenbegroting en de weerstandsratio van 1,2 is het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Oostzaan vooralsnog van mening dat de normale bedrijfsvoering financieel kan worden voortgezet. Een stringent financieel beleid en continu aandacht voor het beheersen/terugbrengen van de risico’s is daarvoor wel noodzakelijk. 

Uitbreiding BBV (Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten)

Met ingang van 2016 is het BBV uitgebreid. Een onderdeel daarvan is al vanaf de begroting 2016 van kracht, namelijk het opnemen van een aantal verplichte financiële kengetallen die meer zicht moeten geven over de financiële positie en de vergelijkbaarheid daarvan met andere gemeenten.

 

Netto schuldquote

De netto schuld weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie.

Netto schuldquote (bedragen x €1.000,-)	31-12-2022  rekening	31-12-2023 begroting	31-12-2023 rekening
A Vaste schulden	30.719	35.519	29.799
B Netto vlottende schuld	2.151	2.500	3.791
C Overlopende passiva	1.978	6.903	2.619
D Financiële Activa (incl. verstr. leningen)	1.657	910	1.700
E Uitzettingen < 1 jaar	6.361	5.250	13.956
F Liquide middelen	420	401	493
G Overlopende activa	1.898	300	422
H Totale baten excl. Mutaties reserves	26.454	25.725	36.734
Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G)/H*100%	92,66%*	145,95%*	53.46%

 

Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Om inzicht te verkrijgen in hoeverre sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven. Op die manier wordt duidelijk in beeld gebracht wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast.

Netto schuldquote (bedragen x € 1.000,-)	31-12-2022 rekening	31-12-2023 begroting	31-12-2023 rekening
A Vaste schulden	30.719	35.519	29.799
B Netto vlottende schuld	2.151	2.500	3.791
C Overlopende passiva	1.978	6.903	2.619
D Financiële Activa (excl. verstr. leningen	463	1.675	463
E Uitzettingen < 1 jaar	6.361	5.250	13.956
F Liquide middelen	420	401	493
G Overlopende activa	1.898	300	422
H Totale baten excl. Mutaties reserves	26.454	25.725	36.734
Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G)/H*100%	97,17%*	144,98%*	56.83%

 

Solvabiliteitsratio
Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Deze ratio geeft aan het Eigen Vermogen als percentage van het Totale Vermogen. Hoe hoger de solvabiliteit, hoe beter de financieringspositie van de gemeente.

Solvabiliteitsratio (bedragen x € 1.000,-)	31-12-2022  rekening	31-12-2023  begroting	31-12-2023  rekening
A Eigen vermogen	4.474	2.627	10.717
B Balanstotaal	43.700	52.201	50.042
Solvabiliteit (A/B) x 100%	10,24%*	5,03%*	21.42%

 

Kengetal grondexploitatie
De afgelopen jaren is gebleken dat grondexploitatie een forse impact kan hebben op de financiële positie van een gemeente. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. De accountant beoordeelt ieder jaar of de gronden tegen een actuele waarde op de balans zijn opgenomen. Zoals uit onderstaand staatje blijkt, is er in Oostzaan geen sprake van hoge boekwaarden van grondexploitatie ten opzichte van de exploitatie (in dit geval totale baten).

Grondexploitatie (bedragen x € 1.000,-)	31-12-2022 rekening	31-12-2023 begroting	31-12-23 rekening
A Niet in expl. Genomen bouwgronden	0	0	0
B Bouwgronden in exploitatie	0	0	0
C Totale baten (excl. Mutaties res)	26.454	0	36.734
Grondexploitatie (A+B)/C x 100%	0,0%*	0,0%	0,0%

 

Structurele exploitatieruimte
Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt het onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten. Een begroting waarvan de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten is meer flexibel dan een begroting waarbij structurele baten en lasten in evenwicht zijn.

Structurele exploitatieruimte (bedragen x € 1.000,-)	31-12-2022 rekening	31-12-2023 begroting	31-12-2023 rekening
A Totale structurele lasten	24.778	25.582	28.338
B Totale structurele baten	25.620	25.725	34.383
C Totale str. Toevoegingen aan reserves	1.846	24	0
D Totale str. Onttrekkingen aan reserves	1.915	456	0
E Totale baten excl. Mut reserves	25.620	25.725	36.734
Str. Exploitatieruimte ((B-A)+(D-C))/E x 100%-1.95	3,56%	2,24 %	16,46%

 

Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden
De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB, de rioolheffing en de reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. De belastingcapaciteit van gemeenten wordt daarom berekend door de totale woonlasten meerpersoonshuishouden in jaar t te vergelijken met het landelijk gemiddelde in jaar t-1 en uit te drukken in een percentage.

Belastingcapaciteit Woonlasten meerpersoonshuishouden	31-12-2022 rekening	31-12-2023 begroting	31-12-2023 rekening
A OZB lasten bij gezin met gem. WOZ *	387	457	450
B Rioolheffing bij gezin met gem. WOZ**	359	362	337
C Afvalstoffenheffing voor een gezin**	325	327	378
D Evt. heffingskorting	0	0	0
E Totale woonlasten gemiddelde WOZ	1.071	1.146	1.165
F Woonlasten landelijk gemiddelde (T-1) **	811	904	953
Woonlasten tov. Landelijk gemiddelde ervoor (E/F) x 100 %	132,01%	126,7%	122,27%

) Bij de Jaarrekening 2023 OZB-lasten 2023 is uitgegaan van de gemiddelde WOZ-waarde van € 415.000, tegen het eigenaarstarief (0,09499%). Hierin is niet meegenomen dat een deel van de gezinnen geen eigen woning heeft. Niet bekend is hoe dit bij de landelijk gemiddelde woonlasten is verwerkt.  
**) bron: www.coelo.nl

Deze paragraaf gaat over de beheerskosten van Gebouwen en de Openbare Ruimte. Deze kapitaalgoederen beslaan een aanzienlijk deel van de begroting en zijn dus van grote invloed op de financiële positie van de gemeente.

De gemeente Oostzaan heeft de volgende gebouwen in bezit:

Gebouw	Staat van onderhoud
Centrumcomplex de Kunstgreep	Voldoende
Brandweerkazerne Kerkstraat	Goed
Ambtswoning Glazenmakerstraat	Goed
Schoolgebouw de Kweekvijver	Goed
Schoolgebouw De Korenaar	Goed
Schoolgebouw Noorderschool	Goed
Gemeentewerf Skoon	Goed
Loods op de begraafplaats	Goed
Leliestraat, pand oudheidskamer	Matig
Sporthal de Greep (deel E)	Goed
Pand De Vitaminebron Twiskeweg	Goed
Pand Werkom Twiskeweg	Goed
Kerktoren	Matig
Schoolgebouw de Rietkraag	Redelijk
De Kolk *	Matig/Slecht
Diverse loodsen Zuideinde 204/206**	Slecht
Diverse woningen Zuideinde en Kerkstraat onder de hoogspanningsmasten***	Redelijk/slecht

* Het onderhoud aan de Kolk wordt aangepast tot noodzakelijk onderhoud. De mogelijkheden voor ontwikkeling en huisvesting van de huurders worden onderzocht.
** De loodsen aan het Zuideinde 204/206 maken deel uit van ruimtelijke herontwikkelingen, bekend onder het project "Radio 9" terrein. Onderhoud aan deze panden vindt dan ook niet plaats.
*** De woningen op het Zuideinde en Kerkstraat maken deel uit van Ruimtelijke herontwikkelingen en zijn deels gesloopt in 2023. Het restant wordt in 2024 gesloopt, en het bestemmingsplan wordt gewijzigd. 

Onderwijs
De Rietkraag is in 2023 verder onderzocht, op welke wijze nieuwbouw moet plaatsvinden, alsmede op welke locatie op het terrein. Hierover zijn nog geen besluiten genomen. Wel is in 2023 het budget opgehoogd naar een reëel aantal vierkante meters tegen de geïndexeerde normvergoeding. Het op te stellen Integraal Huisvestings Plan is hierbij ook essentieel, en zal in 2024 verder worden opgepakt. Daarnaast zijn in 2023 opnieuw onderzoeken geweest naar de uitbreiding van de Noorderschool. Ook deze onderzoeken krijgen hun vervolg in 2024.

Uitkoopregeling Hoogspanningsmasten
De uitkoopregeling van woningen onder hoogspanningsmasten is in werking getreden per 1 januari 2017. Deze uitkoopregeling loopt tot 31 december 2021. Door deze regeling is de gemeente eigenaar geworden van alle woningen onder de hoogspanningsmasten. De woningen op het Zuideinde zijn volledig gesloopt, de woningen op de Kerkstraat nog niet allen. Er is in 2023 onderzoek ingesteld naar beschermde vogelsoorten in en rond deze woningen. Deze sloop wordt gecontinueerd in 2024, waarna het bestemmingsplan zal worden gewijzigd en de gronden een nieuwe bestemming krijgen. 

De gemeentelijke panden zijn verder onderzocht en waar mogelijk zijn duurzaamheidsmaatregelen getroffen. Het budget voor deze maatregelen is beperkt, ook voor de komende jaren. Met ingang van 2023 zijn voor alle gemeentelijke panden onderhoudsvoorzieningen gevormd. 

 

Categorie	Beleidskader	Periode	Vastgesteld
Wegen	Meerjareninvesteringsplan (MIP)	2019-2026	2020
Openbare verlichting	Beheerplan Openbare verlichting	2013-2018	2015 (herziening)
Riolering	GRP 2018-2024	2018-2024	2017
Waterbeheerplan	Beleid in samenwerking met HHNK	2007-2016	2007
Openbaar groen	Bestekvorm	2012-2017	2019
Openbaar groen	Structuurvisie en Groenbeheerplan		2020
Bruggen en kunstwerken	Beheerplan civieltechnische kunstwerken 2017-2020	2017-2020	2016
Sportvelden	De voetbalvelden zijn geprivatiseerd per 2009 en het korfbalveld in 2017		2009/2017

Wegen 
Het groot onderhoud van de wegen is opgenomen in meerjareninvesteringsplan 2021-2027 (MIP). Jaarlijks worden de geplande investeringen geïndexeerd met inflatie en wordt de planning op haalbaarheid in de tijd opnieuw uitgezet. Het betreft integraal groot onderhoud waarin o.a. het riool en openbaar groen wordt meegenomen. Bij de MIP behoort ook een vlekkenkaart met een overzicht welke wijk in welk jaar wordt aangepakt. De planning is bijgesteld tot en met 2027.

Openbare verlichting 
In 2022 is de Kerkstraat bij de herinrichting voorzien van Ledverlichting. In 2023 zijn geen lampen vervangen. In 2024 is de Molenbuurt (Slaper-, Waker- en Dromerstraat) aan de beurt. 

Riolering
Het Gemeentelijk Rioleringsplan loopt tot en met 2023. In 2023 zijn de voorbereidingen gestart voor een nieuw Water en Rioleringsplan (WRP). In het plan staan de noodzakelijke acties om het riool in goede staat te brengen en te houden. Het bijbehorende WRP geeft aan wat het uiteindelijk kost en wat het betekent voor de tarieven, waarbij wordt uitgegaan van 100% kostendekkendheid.

Groen
Het onderhoud van het openbaar groen is vastgelegd in bestekken en ondergebracht bij Werkom sinds januari 2018. Het beheerplan Openbaar Groen vormt de basis hiervoor. In 2023 is het contract met Werkom opgezegd, en is een aanbestedingsprocedure gelopen voor een nieuwe aannemer voor het onderhoud openbaar groen. 

Gemeentelijke gebouwen
In 2023 zijn de meerjarenonderhoudsplanningen van de gemeentelijke gebouwen vastgesteld. In 2023 is hier ook naar gewerkt. 

Bruggen en kunstwerken
Het onderhoud van de bruggen in 2023 werd uitgevoerd op basis van een actualisatie van het onderhoudsprogramma van 2020. In 2024 wordt een nieuw onderhoudsprogramma vastgesteld.

Sportvelden
De sportvelden van de voetbalvereniging Oostzaanse Footbal Club (OFC) en de Oostzaanse Korfbal Vereniging (OKV) zijn voorzien van kunstgras en in exploitatie genomen door de Stichting Sportcomplexen Twiskeweg (SST). In 2023 zijn de kunstgrasvelden van OFC vervangen. 

Categorie	Financiële consequentie	Begrote bedragen 2023	Realisatie 2023	Achterstallig onderhoud	Voldoende voorzieningen?
Wegen (regulier onderhoud)	€ 137.500,-	€ 137.500,-	€ 172.643,-	Nee	Ja.
Openbare verlichting	€ 64.077,-	€ 64.077,-	€ 42.538,-	Nee
Riolering (klein onderhoud)	In de begroting 2023 zijn reguliere onderhouds-budgetten opgenomen voor een bedrag van € 374.995,-	€ 374.995,-	€ 251.589,-	Nee	In 2023 is minder uitgegeven aan klein onderhoud van de riolering. In 2023 is het voordeel toegevoegd aan de voorziening riolering, en bestemd voor toekomstige uitgaven binnen het Gemeentelijk Riolerings Plan.
Waterbeheer (onderhoud)	€ 153.202,-	€ 153.202,-	€ 160.970,-	Nee
Openbaar groen (incl. bomen)	€ 395.245,-	€ 395.245,-	€ 390.413,-	Nee
Gebouwenbeheer					In 2022 is een geheel nieuw meerjarenonderhoudsplan gemaakt voor alle gemeentelijke gebouwen, met alle geplande onderhoud tot 2032. Deze is door vertraging van de raad pas in februari 2023 vastgesteld. Hieruit is gebleken, dat de onderhoudsbudgetten voor de komende periode voldoende zijn om het geplande onderhoud uit te kunnen voeren. Alle onderhoudskosten lopen via de voorziening, welke jaarlijks wordt gedoteerd.
Bruggen en kunstwerken	€ 84.000,-	€ 84.000,-	€ 119.581,-	Nee

Investeringen
Onderstaande investeringen zijn reeds verwerkt in de jaarrekening.

Conform artikel 20 van de BBV (Besluit Begroten en Verantwoorden) is een onderscheid gemaakt tussen investeringen met een economisch nut en investeringen met een maatschappelijk nut. De gehanteerde afschrijvingstermijnen zijn volgens de vastgestelde financiële verordening 2018 en artikel 212 BW

Totaaloverzicht investeringen 2023:

Het grondbeleid heeft een grote invloed op en samenhang met de realisatie van de programma’s Leefomgeving en Ruimtelijke Ordening. Een goed functionerend grondbeleid is essentieel voor het realiseren van doelstellingen op het gebied van ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, verkeer en vervoer en cultuurhistorie.

De visie voor het in deze gemeente te voeren grondbeleid is door de gemeenteraad verwoord in de vastgestelde Nota Grondbeleid Oostzaan in 2005. Op 8 april 2013 zijn door de gemeenteraad de beleidskaders van het grondbeleid opnieuw vastgesteld. In de nota is uitgesproken, dat het grondbeleid moet worden beschouwd als een instrument om andere gemeentelijke beleidsdoelstellingen te realiseren. Bevestigd is, dat de gemeente geen actieve grondpolitiek voert en dat voortgegaan wordt met het huidige facilitaire beleid, waarbij gebruik gemaakt wordt van alle ten dienste staande instrumenten en mogelijkheden. 
Uitgangspunt blijft, dat de gemeente allereerst tracht te komen tot kostenverhaal door middel van het sluiten van een anterieure exploitatieovereenkomst. Afdwingbaar kostenverhaal zal worden toegepast indien geen of onvoldoende resultaat kan worden bereikt. Het vaststellen van een exploitatieplan op basis van de Wet op de ruimtelijke ordening (Wro) is daarvoor het geëigende instrument. Bij de uitgifte van gronden en panden wordt een marktconforme prijs gehanteerd. Uitsluitend indien sprake is van uitgifte van grond ten behoeve van een maatschappelijke, niet commerciële functie kan een lagere prijs worden gehanteerd in bijzondere door het college te bepalen gevallen. De gemeente Oostzaan heeft een passief grondbeleid.

De gemeente Oostzaan heeft geen lopende grondexploitaties, zoals bedoeld in de BBV. Wel lopen in Oostzaan een aantal grondgebonden transacties, waarbij de gemeente niet in alle gevallen eigenaar is van de gronden. In dat geval worden anterieure overeenkomsten gesloten met de projectontwikkelaar. Deze worden hieronder toegelicht.

Locatie Voetbalkooi aan de Dr. Snijderstraat/Dr. Boomstraat
Er is hard gewerkt aan de Ruimtelijke onderbouwing en stikstofberekening.
Fijn Wonen komt nog met een aangepaste aanbieding waarna we in 2024 kwartaal 2 of 3 het traject kunnen op starten voor een vergunning. De grond dient nog te worden overgedragen. Start bouw 2025.

Derlagehof
De welstandscommissie heeft het plan afgekeurd. De initiatiefnemer is aan zet en er liggen op dit moment geen vervolgstappen.
  
Kerkstraat 38 
12 woningen op eigen terrein. Er ligt al een formele bouwaanvraag. Het bestemmingsplan is nog niet vastgesteld. 

Rietkraag
Er zijn twee varianten in beeld. Variant 1: De school wordt ontwikkelen op de huidige locatie met appartement erboven. Variant 2: Er komt een nieuwe school op de huidige parkeerplaats en woningen naast de school. Dit project moet worden afgestemd met het integraal huisvestingsplan.  

Noorderschool
Er zijn nieuwe noodlokalen geplaatst in 2023. In overleg met het schoolbestuur wordt gewerkt aan het verbeteren van de parkeersituatie. 

Radio 9 terrein
Er is onderzocht of Radio 9 in de markt gezet kan worden. Hiervoor dient een beeldkwaliteitsplan of een stedenbouwkundig plan te worden opgesteld. 

Lishof MC
Er zijn twee varianten in beeld. Variant 1: Ontwikkeling door de gemeente en vervolgens te verhuren. Variant 2: De huisartsen ontwikkelen zelf.

Noordeinde 65
Dit project is in uitvoering. In 2024 wordt de openbare ruimte overgedragen. 

Uitkoopregeling Hoogspanning
Onder deze noemer vallen verschillende deelprojecten. 

Waterbergingslocatie
Er is een akkoord gesloten met TenneT/ Alliander over de realisatie van de waterbergingslocatie. In de voorbereiding hiervan zijn er afspraken gemaakt over de beëindiging van Ducktopia. 

Kattenasiel
Er is een voorontwerp gemaakt. De publicatie heeft ter inzage gelegen. De initiatiefnemer is bezig met de fondsenwerving. 

Firma Ruig
Betreft de uitbreiding van de Uitbreiding bedrijfsloodsen: procedure Buitenplans omgevingsactiviteit is opgestart. 

Noordeinde 40
Voormalige Caravanstalling transformeren naar 17 woningen. Omgevingsprocedure loopt. 

De Heul
2-woningen: ontwerp bestemmingsplan ter visie.

Manhoef WOV Kerkbuurt 83
WOV is hierover in gesprek met Braam-Minnesma. We hebben op dit moment nog geen nieuwe informatie. In 2024 wordt hier vervolg aan gegeven door de WOV. 

Revitalisering Ambacht 40-58 
De gemeente en de ontwikkelaar zijn in overleg getreden over de integrale herontwikkeling van het gebied gelegen aan de Ambacht 40-58 te Oostzaan. In april is de raad een verklaring van geen bedenkingen voorgelegd.

In de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing worden de risico's samengevat en benoemd. 
 
Voor wat betreft de lopende zaken zijn geen financiële risico's te verwachten. Wel bestaat het risico op vertraging. Dit hebben we als gemeente echter niet zelf in de hand, omdat initiatiefnemers leidend zijn.

Algemeen

In deze paragraaf geven wij u het totaal overzicht van onze samenwerkingsverbanden. Deze staan ook uitgesplitst over de programma’s. De gemeenschappelijke regelingen voeren het beleid en het beheer op de betreffende terreinen uit voor de gemeente. In het algemeen geldt dat voor een gemeenschappelijke regeling wordt gekozen, indien de gemeente dit beleid niet alleen, dan wel niet doeltreffend en doelmatig kan uitvoeren. Via deze 'verbonden partijen' (samenwerkingsverbanden) werken wij met andere partijen samen om onze lokale ambities en doelen te bereiken.

Waarom samenwerking?
De gemeente Oostzaan werkt al jaren intensief samen met gemeente Wormerland. Net als onze eigen organisatie draagt dit samenwerkingsverband bij aan het realiseren van onze lokale doelen en ambities. Samenwerkingsverbanden dienen dus een publiek belang.
De organisaties waarin wij deelnemen, dus onze verbonden partijen, maken voor ons beleid of voeren voor ons beleid uit. In principe zouden wij dat ook zelf kunnen doen. Er zijn vier redenen waarom wij een aantal van onze taken toch door een verbonden partij laten oppakken:

1. via samenwerkingsverbanden kan worden samengewerkt aan beleidsuitdagingen die gemeentegrensoverschrijdend zijn of die voor meerdere gemeenten van groot belang zijn;
2. sommige taken vragen specialistische kennis die onze eigen organisatie niet kan bieden;
3. het beleggen van taken bij een samenwerkingsverband kan efficiënter/goedkoper zijn dan de taken in de eigen organisatie te beleggen, waardoor voor minder geld minstens dezelfde (maar vaak een hogere) kwaliteit geleverd kan worden;
4. voor sommige beleidsterreinen is het wettelijk verplicht om een samenwerkingsverband op te richten.

De ambtelijke organisatie zorgt ervoor dat de afstemming tussen gemeente en regionale samenwerkingsverbanden goed verloopt.

 

Wat is een verbonden partij precies?
Een verbonden partij is een privaat- dan wel publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een financieel én bestuurlijk belang heeft:
• de gemeente financiert (samen met de andere deelnemers) de verbonden partij. Mocht de verbonden partij onverhoopt failliet gaan of zijn financiële verplichtingen niet na kunnen komen, dan is de gemeente aansprakelijk;
• de gemeente heeft zeggenschap door vertegenwoordiging (via bijvoorbeeld de burgemeester, een collegelid of een raadslid), dan wel via hoofde van stemrecht, in het bestuur van de verbonden partij.

Een belangrijk onderscheid is het verschil tussen publiekrechtelijke en privaatrechtelijke verbonden partijen. Daarnaast bestaat er nog een mengvorm, de zogenaamde publiek-private samenwerkingsverbanden (PPS-constructies).

Geen verbonden partijen

 

Naam verbonden partij	Nationaal Landschap Laag Holland
Site	http://www.laagholland.nl/nationaal-landschap
Kerngegevens	Nationaal Landschap Laag-Holland, gevestigd in Haarlem
Doel / openbaar belang	Nationaal Landschap Laag is een  samenwerkingsverband tussen diverse partijen (provincie, gemeenten, hoogheemraadschap, Natuur- en landbouworganisaties) die zich inzet voor het behoud van de kernkwaliteiten van Nationaal Landschap Laag Holland.
Missie	De organisatie Laag Holland voert de regie over het Nationaal Landschap. Visievorming op de vele thema’s (landschap, landbouw, natuur, water, recreatie, communicatie) vindt in de stuurgroep plaats.
Visie	Laag, lager, laagst. Mens en natuur hebben in Laag Holland samengewerkt om iets heel moois onder de zeespiegel te maken. Dat vind je terug in de openheid, de prachtige rechte lijnen, en de beschermde stads- en dorpsgezichten. Daarom is Laag-Holland een nationaal landschap. Dat betekent dat het landschap intact moet blijven. Geen grootschalige nieuwbouw dus, maar oude molens, droogmakerijen, weidse uitzichten, en ruimte voor rust en natuur.
Ontwikkelingen	-
Financiën	Er zijn geen specifieke gegevens bekend over de financiële huishouding van Nationaal Landschap Laag-Holland omdat deze post is opgenomen in de boekhouding van de provincie Noord-Holland.
Rechtmatigheid	n.v.t.
Risico's en beheersmaatregelen	Geen

 

Naam verbonden partij	Recreatieschap Twiske Waterland
Site	http://www.hettwiske.nl
Kerngegevens	Recreatieschap Twiske Waterland, gevestigd te Haarlem 31.000 hectare werkgebied, waarvan 718 hectare beheergebied met 200 hectare water
Doel / openbaar belang	Recreatieschap Twiske-Waterland is een samenwerkingsverband van diverse gemeenten en de provincie NH. Het recreatieschap wil recreanten laten genieten van het mooie landschap. Het schap legt recreatieve voorzieningen aan zoals fiets- wandel- en vaarroutes en wil het Waterlandse landschap met zijn karakteristieke bebouwing, openheid en bijzondere planten en dieren zo goed mogelijk in stand houden.
Missie	Recreatie in het gebied Twiske-Waterland versterken. Het doel van de Gemeenschappelijke Regeling is: A.    het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling in de openluchtrecreatie; B.    in samenhang met het vorenstaande tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijkmilieu; C.    het tot stand brengen en duurzaam in stand houden van het specifiek en gedifferentieerde karakter van het landschap door bescherming, ontwikkeling en consolidatie van de waarden die het in zich draagt en D.    het verwerven van inkomsten uit het recreatiegebied ter verwezenlijking en instandhouding van de direct hiervoor genoemde doelstellingen.
Visie	Twiske-Waterland is ingericht als recreatiegebied om gemeenten en natuurgebieden te ontlasten en aantrekkelijke recreatiemogelijkheid te bieden aan recreanten uit omliggende gemeenten en de  regio. Het recreatieschap heeft drie hoofdactiviteiten: - Beheren en in stand houden van de ingerichte gebieden en voorzieningen; - Beheren en in stand houden routenetwerken en boerenlandpaden; - Actueel houden en vernieuwen van het aanbod om aan te sluiten bij wensen en behoeften van de recreant.
Ontwikkelingen	Bestuurlijke ontwikkelingen In november is mevrouw Esther Rommel aangesloten bij het Algemeen Bestuur. Mevrouw Rommel vervangt mevrouw Zaal als de gedeputeerde voor de provincie. Door een wetswijziging is vanaf 2023 het dagelijks bestuur van het recreatieschap verantwoordelijk voor het afgeven van de rechtmatigheidsverantwoording. Dit betekent dat voortaan het dagelijks bestuur in de jaarstukken een rechtmatigheidsverantwoording moet opnemen. Beleidsverslag/ontwikkelingen Het in stand houden van de gebieden en voorzieningen maakt het leeuwendeel van de inspanningen en bestedingen uit. Maar daarnaast werd in 2023 ook gewerkt aan:  •    Het evalueren en actualiseren van het voortschrijdend uitvoeringsprogramma;  •    Herzien van het evenementenbeleid;  •    De procesbegeleiding en contractvorming van zorgboerderij De Marsen;  •    Het faciliteren van natuur inclusieve recreatie;  •    Het leveren van een bijdrage aan het herstel van het Schanszichtpad. In 2023 is het herstelde Schanszichtpad geopend;  •    Totstandkoming van rapportages en adviezen voor het recreatieve grid en de biodiversiteit in het water. Die activiteiten zijn verlengt tot eind 2024 en behelst de uitwerking van subsidietoekenning vanuit het Integraal Bestuurlijk Programma Platteland in 2020. In 2023 is het rapport recreatief grid vastgesteld.  •    Vormgeven van recreatieve elementen Markermeerdijken en omlegging van bestaande routes tijdens de werkzaamheden;  •    Vaststellen van een visie voor de Blauwe Poort;  •    Herstelwerkzaamheden aan 2 wandelbruggen in de Vennen  •    Voorbereidingen getroffen voor de vervanging van de Pikpotweg brug.  Voor ondersteuning van de bedrijfsvoering en bestuurlijke slagkracht werden:  •    De P&C-cyclus verbeterd door vereenvoudiging van de uurtarieven en kostenverdeelsleutels;  •    De begrotingen en jaarstukken opgemaakt conform het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV);  •    De risicoanalyse, beheersmaatregelen en weerstandsreserve geactualiseerd.   Financieel resultaat Het financiële resultaat is een stuk minder negatief dan vooraf begroot. De jaarrekening laat over 2023 een negatief resultaat zien van € 28.797, terwijl een negatief resultaat van € 309.955 was begroot.  Het positieve verschil van € 281.158 wordt verklaard door:  •    Lagere kosten incidentele projecten (€ 230.000 positief). Deze kosten schuiven grotendeels door naar 2024;  •    Minder inzet RNH voor reguliere werkzaamheden (€ 26.000 positief);  •    Hogere baten door rente (€ 175.000 positief);  •    Hogere parkeeropbrengsten (€ 63.000 positief);  •    Hogere opbrengsten hout, huur en pacht (€ 26.000 positief);  •    Tegemoetkoming in de kosten groene boa’s (€ 21.000 positief);  •    Extra dotatie voorziening groot onderhoud i.v.m. 4 bruggen de Vennen (€ 260.000 negatief).
Eigen vermogen per 1 januari 2023	€5.232.582
Eigen vermogen per 31 december 2023	Concept jaarstukken 2023: €5.203.785
Vreemd vermogen per 1 januari 2023	€615.680
Vreemd vermogen per 31 december 2023	Concept jaarstukken 2023: €694.281
Rekeningresultaat 2023 van de GR	Concept jaarstukken 2023: €17.875
Bijdrage gemeente aan GR 2023	Concept jaarstukken 2023: -/-€28.797
Rechtmatigheid	In de jaarrekening is de rechtmatigheidsverantwoording van het dagelijks bestuur opgenomen. Zoals daar weergegeven is het dagelijks bestuur van mening dat de verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen binnen de vastgestelde materialiteitsgrens van 3% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan reserves volgens de begroting na wijziging. Begrotingsrechtmatigheid Beoordeling van overschrijding van de begroting op programma-niveau is volgens het BBV onderdeel van de rechtmatigheidstoets. Uit deze beoordeling bleek dat zich geen onrechtmatige afwijkingen hebben voorgedaan. Misbruik en oneigenlijk gebruik Vast onderdeel van de gehele interne controle op zowel de processen als balansposten is het onderkennen van misbruik en oneigenlijk gebruik van (financiële) middelen (fraude). Uit de controle is dit verslagjaar niet gebleken dat misbruik of oneigenlijk gebruik heeft plaatsgevonden.
Risico's en beheersmaatregelen	De belangrijke risico’s voor Twiske-Waterland zijn: • Overmacht: Optreden extreem weer, brand, (vogel)ziekte en plagen flora en fauna en (drugs)dumpingen; • Geen (grootschalige) evenementen; • Onzekerheid ontwikkelingen door veranderende maatschappelijke perceptie De kwantificering van de risico's leidt tot een gewenst weerstandsvermogen van €431.250. De huidige algemene reserve (weerstandscapaciteit) is €3.312.560 en ligt ruim boven het benodigde weerstandsvermogen.

 

 

Naam verbonden partij	GR Gemeenschappelijke GezondheidsDienst Zaanstreek-Waterland (GGD ZW)
Site	ggdzw.nl
Kerngegevens	Gemeenschappelijke gezondheidsdienst Zaanstreek-Waterland, Zaandam
Doel / openbaar belang	De GGD gaat voor: doorontwikkeling van de eigen kwaliteiten, aansluiten bij en inspelen op nieuwe ontwikkelingen, hantering van een helder afwegingskader voor de uitvoering van contract-taken, investeren in verbinding.
Missie	GGD Zaanstreek-Waterland beschermt, bewaakt en bevordert de gezondheid en de sociale veiligheid van alle mensen in de regio. Daarbij staat een preventieve en collectieve aanpak voorop, met specifieke aandacht voor bevordering van participatie en ondersteuning van de eigen regie van mensen. Als uitvoeringsorganisatie van de gemeenten sluit de GGD aan bij de gemeentelijke verantwoordelijkheden in het sociaal domein.
Visie	De GGD gaat voor: doorontwikkeling van de eigen kwaliteiten, aansluiten bij en inspelen op nieuwe ontwikkelingen, hantering van een helder afwegingskader voor de uitvoering van contract-taken, investeren in verbinding.
Ontwikkelingen	De GGD ZW heeft hard gewerkt aan de voltooiing van GGD 3.0 en de herijking van de GGD ZW. Er is een nieuwe, regionale visie vastgesteld en een nieuwe Governance structuur gecreëerd. Deze ontwikkelingen helpen mee in de transformatie van de GGD ZW van een autonome zorgorganisatie naar een uitvoeringsorganisatie aangestuurd door de gemeenten. Dit is onder andere te merken aan de inzet van de GGD ZW op regionaal niveau, bijvoorbeeld bij onderwerpen van de SPUK GALA (specifieke uitkering Gezondheid en Actief Leven Akkoord) zoals een verbeterde monitoring en valpreventie. Op lokaal niveau kan bijvoorbeeld gedacht worden aan Rookvrij en Gezonde School. Hiernaast blijft het lastig om personeel te vinden in een krappe arbeidsmarkt, wat ertoe leidt dat niet alle doelen behaald werden (bijvoorbeeld zijn in 2023 niet alle doelen behaald bij Toezicht Kinderopvang). Om de doelen in 2024 wel te halen, zijn extra maatregelen getroffen.
Eigen vermogen per 1 januari 2023	€1.044.244
Eigen vermogen per 31 december 2023	€3.233.402
Vreemd vermogen per 1 januari 2023	€11.413.297
Vreemd vermogen per 31 december 2023	€8.140.827
Bijdrage gemeente aan GR 2023	€411.322
Rekeningresultaat 2023 van de GR	-/-€200.962
Rechtmatigheid	De geconstateerde rechtmatigheidsafwijkingen betreffen: Begrotingscriterium Overschrijding lasten op de programma’s: €200.000 Totaal van de begrotingsonrechtmatigheden dat past binnen het vooraf vastgestelde beleid van het algemeen bestuur en past binnen de vooraf vastgestelde afspraken met het algemeen bestuur zoals opgenomen in de financiële verordening 2023 en daarmee vooraf als ‘acceptabel’ is geduid. Deze begrotingsafwijkingen zijn meer uitgebreid toegelicht bij de toelichting op de baten en lasten in de jaarrekening en bij de programma’s en investeringen. Voorwaardencriterium Inkopen ten onrechte niet Europees aanbesteed: €2.541.000 Op dit moment zijn alle contracten in beeld en heeft GGD ZW aan de hand van de voor het eerst opgestelde inkoopkalender en het uitbreiden van de signaal functie de toekomstige contracten scherp in beeld en zal 2024 het proces gecoördineerd verlopen. Misbruik & oneigenlijk gebruik-criterium: €0
Risico's en beheersmaatregelen	Als zich in de regio calamiteiten voordoen die een bedreiging vormen voor de volksgezondheid (bijvoorbeeld uitbraak infectieziekte), of in het kader van de rampenbestrijding inzet vragen van de GGD, zullen hieruit kosten voortvloeien. Met deze kosten is in de begroting geen rekening gehouden. In dit kader kan de coronacrisis worden aangehaald. Deze crisis heeft echter niet geleid tot financiële risico’s. Vanaf het allereerste begin van de crisis was duidelijk dat de GGD de uit deze crisis voortkomende extra kosten niet zelf zou kunnen dragen. Hiervoor is financiële ondersteuning van het rijk ontvangen. Vanuit de strategische risico-inventarisatie worden drie risico’s benoemd door de GGD: - beleidsveranderingen van de gemeenten; - veranderde werkwijze politie; - veranderende werkwijze GGZ. De gewenste omvang van de algemene reserves om voldoende weerstandscapaciteit te hebben is 5% van de gemeentelijke bijdragen. De algemene reserve is €106.434 lager dan de gewenste omvang.

 

Geen verbonden partijen

 

 

Naam verbonden partij	Omgevingsdienst IJmond (OD IJmond)
Site	www.odijmond.nl
Kerngegevens
Doel / openbaar belang	De beleidslijnen die door de gemeenten Beemster, Beverwijk, Haarlem, Heemskerk, Purmerend, Uitgeest en Velsen en de Provincie Noord-Holland in hun milieubeleidsplannen en overeenkomsten zijn neergelegd, bepalen in 2019 welke werkzaamheden uitgevoerd worden en worden vastgelegd In het uitvoeringsprogramma 2019 van OD IJmond. De OD IJmond heeft zelf geen milieubeleidsdoelstellingen en is een uitvoerende dienst
Missie	OD IJmond draagt bij aan het bereiken en in stand houden van een veilige en duurzame fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit binnen ons werkgebied. Daarbinnen inspireert OD IJmond burgers en bedrijven tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Het resultaat is een landelijk vooruitstrevende en toekomstbestendige voorbeeldorganisatie waar partners met vertrouwen mee samenwerken.
Visie	OD IJmond werkt, als onderdeel van het openbaar bestuur, samen met burgers, bedrijven en overheden aan een evenwichtige en duurzame ontwikkeling van onze leefomgeving. Naast vergunningverlening, toezicht en handhaving bij bedrijven, adviseert OD IJmond over de verschillende aspecten van de fysieke leefomgeving en duurzaamheid binnen het ruimtelijke domein. In de uitvoering van onze taken vervult OD IJmond een proactieve, regisserende en vooral verbindende rol. Als procesregisseur met kennis van zowel Inhoud als uitvoering bevordert OD IJmond een integrale aanpak binnen het ruimtelijk domein en koppelt OD IJmond de juiste partijen aan elkaar. Daarbij is kwalitatieve en adequate dienstverlening leidend. Initiatieven van burgers en bedrijven vragen van OD IJmond een open houding, gericht op wederzijds vertrouwen. Als kennisorgaan anticipeert OD IJmond hierop en faciliteert met een helder inzicht in het speelveld, binnen de kaders van de wet- en regelgeving.
Ontwikkelingen	Met het Jaarverslag 2023 geeft de Omgevingsdienst IJmond inzicht in wat de Omgevingsdienst IJmond in opdracht van de gemeentebesturen en het provinciebestuur in 2023 heeft uitgevoerd. De werkzaamheden van de Omgevingsdienst IJmond zijn vooral gericht op het uitvoeren van de ‘klassieke’ milieutaken voor de deelnemers o.b.v. de gemeentelijke Milieubeleidsplannen die voor een periode van vier jaar worden opgesteld. Naast dit basistakenpakket geeft de Omgevingsdienst IJmond voor een groot aantal gemeenten ook uitvoering aan de overige milieutaken (zowel vergunningverlening, toezicht en handhaving als milieuadvisering en beleidsvoorbereiding en uitvoering). Tot slot wordt in een aantal gemeenten ook toezicht verricht t.a.v. brandveiligheid, Bouw- en Woningtoezicht, de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO), Algemene Plaatselijke Verordeningen (APV) en Drank- en Horecawetgeving. Enkele highlights uit het Jaarverslag 2023 zijn: •    inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2024. •    per 1 juli 2023 is de energiebesparingsplicht bedrijven aangescherpt. •    risicogericht toezicht met behulp van een datagestuurd risicomodel en een dynamische kaart omgevingsveiligheid. •    bodemtaken onder de Omgevingswet. •    vernieuwen Gemeenschappelijke Regeling. •    Samenwerking vier Noord-Hollandse omgevingsdiensten en provincie Noord-Holland •    inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging (Wkb) voor het bouwen per 1 januari 2024.
Eigen vermogen per 1 januari 2023	€734.217
Eigen vermogen per 31 december 2023	€729.707
Vreemd vermogen per 1 januari 2023	€11.100.945
Vreemd vermogen per 31 december 2023	€12.106.613
Rekeningresultaat 2023 van de GR	€105.487
Bijdrage gemeente aan GR 2023 (DVO milieutaken)	€61.111
Rechtmatigheid	De rechtmatigheidsverantwoording heeft betrekking op drie criteria: begrotingscriterium, voorwaardencriterium en het misbruik en oneigenlijk gebruik criterium. • Begrotingscriterium De begrotingsrechtmatigheid heeft betrekking op het financiële handelen binnen het kader van de geautoriseerde begroting. Er heeft begrotingsoverschrijdingen plaatsgevonden maar de begrotingsonrechtmatigheid is acceptabel. • Voorwaardencriterium Geen bevindingen. • Misbruik en oneigenlijk gebruik criterium Geen bevindingen.
Risico's en beheersmaatregelen	We lopen als deelnemende gemeenten een financieel risico omdat we, zoals bij alle gemeenschappelijke regelingen, gezamenlijk de kosten dragen. ODIJmond heeft een weerstandsratio van 1,0 (voldoende). De risico’s voor de gemeente zijn zodoende ingeschat op minimaal.

 

Naam verbonden partij	GR Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland (VrZW)
Site	veiligheidsregiozaanstreekwaterland.nl
Kerngegevens	Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland, Zaandam
Doel / openbaar belang	Het bewerkstelligen van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde uitvoering van brandweer/GHOR/CPA-taken in ruime zin met inbegrip van het beperken en bestrijden van rampen en zware ongevallen en overigens een goede hulpverlening bij een ongeval of een ramp te bevorderen in het gebied met acht deelnemende gemeenten. De Veiligheidsregio/RWBZ voert regiotaken op het gebied van preventie, preparatie en alarmcentrale. Daarnaast is de gemeentelijke crisisorganisatie inmiddels regionaal georganiseerd als gevolg van de wet op de Veiligheidsregio’s. Deze processen worden steeds verder geprofessionaliseerd. De nafase van een crisis blijft een taak van de gemeente. De VrZW ondersteunt gemeenten om deze taken te organiseren.
Missie	De partners in de veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland gaan ‘arm in arm voor veiligheid’ om het samenwerkingsverband te bestendigen en uit te bouwen. Dit samenwerkingsverband helpt maatschappelijke verstoringen voorkomen of beperken in het belang van en samen met de burgers.
Visie	• Wij werken adequaat en effectief samen op het gebied van integrale veiligheid • Wij treden adequaat en snel op bij rampen en crises • Wij gaan in onze organisatievorming mee in de ontwikkelingen rond bestuurlijke schaalvergroting • Wij hebben wederzijds werkbare afspraken met de nieuwe politieregio • Wij werken actief samen met de burger opdat deze bewust en zelfredzaam handelt
Ontwikkelingen	De vastgestelde primaire begroting 2023 van de VrZW is vastgesteld met een resultaat van nihil. De 1e bestuursrapportage 2023 rapporteert een nadelig eindresultaat van €1.201.000. In deze rapportage 2023 kwam het effect van de nieuwe Cao voor de veiligheidsregio’s met een stijging van de loonkosten met 9,3% in beeld. De 2e bestuursrapportage stelt dit tekort bij tot prognose van €272.000 negatief. Het was in 2023 mogelijk de loonkostenstijging incidenteel op te vangen uit de vacatureruimte, hogere rijksbijdrage en de onttrekking uit de reserve meldkamer. De projectkosten voor het opstellen van de business case ‘SamenSterker’ zijn ten laste van de reserve Hybride Werken gebracht. Uiteindelijk resulteert de jaarrekening van de VrZW in een saldo van €171.000 negatief. Dit tekort wordt voorgesteld om te onttrekken aan de reserve WNRA (rechtspositie ambtenaren) en de post toekomst bestendige brandweerzorg.
Eigen vermogen per 1 januari 2023	€ 1.804.000
Eigen vermogen per 31 december 2023	Concept jaarstukken 2023: €1.360.000
Vreemd vermogen per 1 januari 2023	€ 22.117.000
Vreemd vermogen per 31 december 2023	Concept jaarstukken 2023: €20.922.000
Rekeningresultaat 2023 van de GR	Concept jaarstukken 2023: -/-€171.000
Bijdrage gemeente aan GR 2023	€0
Rechtmatigheid	Er zijn geen ‘niet-acceptabele’ individuele rechtmatigheidsfouten en individuele rechtmatigheidsonduidelijkheden gevonden boven de rapportagegrens van €25.000. Begrotingscriterium Overschrijding lasten op programma’s €6.676.000 Overschrijdingen investeringsbudgetten (kredieten) €80.000 Voorwaardencriterium Geen bevindingen VrZW heeft geen overkoepelend beleid voor misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O-beleid). Dit beleid en de beheersmaatregelen zijn geïntegreerd in de risicoanalyse en het intern controleplan, inclusief de meldingsregeling voor vermoedelijke misstanden en integriteitlijnen, waaronder de ‘Nota (gedragscode) Integriteit VrZW’. Zoals uit de rechtmatigheidsverantwoording 2023 blijkt zijn er in 2023 geen rechtmatigheidsafwijkingen als gevolg van misbruik of oneigenlijk gebruik gevonden.
Risico's en beheersmaatregelen	We lopen als deelnemende gemeenten een financieel risico omdat we, zoals bij alle gemeenschappelijke regelingen, gezamenlijk de kosten dragen. Als specifiek risico benoemen we nieuwe taken die vanuit het rijk naar VrZw komen. Hierin zijn we afhankelijk van het rijk of daar ook voldoende middelen tegenover komen te staan (via specifieke of algemene uitkering). Daarnaast lopen we niet-financiële risico's als VrZw hun taken niet of niet-voldoende uitvoert. Weerstandscapaciteit De ratio ‘weerstandscapaciteit’  van VrZw is 0,76% en classificeert daarmee als ‘onvoldoende’. Een weerstandsratio onder de 1% is voor de deelnemende gemeenten risicoverhogend. Met name heeft het risico op het uitblijven van de rijksbijdrage voor de verplichte wijziging van het brandweerstelsel grote impact. Dit is een politiek bestuurlijk risico. Het kan zijn dat heroverweging van de financiering van de activiteiten in het kader van Toekomstbestendige Brandweerzorg plaats moet vinden. Dit risico vloeit niet voort uit de reguliere taakstelling van VrZW. In dit licht is een tijdelijk verlaging van de weerstandscapaciteit acceptabel.

 

Naam verbonden partij	Vervoerregio Amsterdam
Site	https://vervoerregio.nl/
Kerngegevens	Jodenbreestraat 25, 1011 NH Amsterdam
Doel / openbaar belang	Samenwerking versterken op het gebied van verkeer en vervoer, bevorderen van bereikbaarheid
Missie	Verkeer en vervoer ondersteunt de ruimtelijk-economische ontwikkelingen en de ontplooiingskansen van mensen. Dat vraagt om intensieve samenwerking afstemming tussen het mobiliteitsbeleid en de andere beleidsvelden.
Visie	Het versterken van de samenwerking op het gebied van Verkeer en Vervoer in regio Amsterdam-Almere.
Ontwikkelingen	Het is inmiddels alweer meer dan bijna 3 jaar geleden dat Nederland werd geconfronteerd met de COVID-19-pandemie. Deze pandemie heeft grote gevolgen voor onze mobiliteit, in het bijzonder op het gebruik van het OV. Het aantal OV-reizigers nam enorm af, terwijl de kosten voor de vervoerders op hetzelfde niveau bleven. Intussen kiezen mensen vaker voor alternatieven zoals de fiets en de auto. Daarnaast zien we dat steeds meer thuis wordt gewerkt en dat goederen meer en meer aan huis bezorgd worden. Het is duidelijk dat onze samenleving nog lang met de gevolgen van de pandemie moet leven. Ook de impact op de mobiliteit en het OV zullen we de komende jaren blijven voelen. Ondanks de lagere passagiersaantallen door Corona, zijn de lijnen 67 en 121 blijven rijden. In juni 2022 is de concessie Zaanstreek Waterland (ZAWA) aanbesteed. Deze is door EBS gewonnen. Lijn 167 en 121 zijn samengevoegd per 10 december 2023. Ook hebben de vervoerders landelijk last van grote personeelstekorten die ook onze regio raken en de dienstverlening onder druk zetten. Dat merkt de reiziger door rituitval en verminderde dienstverlening.  De VRA is in februari 2023 verhuisd naar Amsterdam-Noord: adres: Termini 179, 1025 XM Amsterdam. In dit pand is ook de MRA te vinden.
Eigen vermogen per 1 januari 2023	€0
Eigen vermogen per 31 december 2023	Concept jaarstukken 2023: €0
Vreemd vermogen per 1 januari 2023	€399.452.055
Vreemd vermogen per 31 december 2023	Concept jaarstukken 2023: €389.047.259
Rekeningresultaat 2023 van de GR	Concept jaarstukken 2023: €0
Bijdrage gemeente aan GR 2023	Concept jaarstukken 2023: €0
Rechtmatigheid	In de concept jaarrekening 2023 is geen informatie opgenomen met betrekking tot rechtmatigheid.
Risico's en beheersmaatregelen	We lopen als deelnemende gemeenten een financieel risico omdat we, zoals bij alle gemeenschappelijke regelingen, gezamenlijk de kosten dragen. Bij de VRA lopen we echter weinig risico omdat we geen bijdrage aan de VRA betalen. We ontvangen subsidies voor projecten. Mocht de VRA onvoldoende middelen hebben en onze projecten minder of helemaal niet subsidiëren dan bepalen we als deelnemende gemeenten zelf of we een dergelijk project wel of niet uitvoeren (geen risico). Ook voor verliesgevende projecten die de VrZw zelf uitvoert betalen we als deelnemende gemeenten niet. Weerstandsratio De weerstandsratio van de Vervoerregio eind 2023 is 1,6. Dit is ruim voldoende. Hoe hoger het weerstandsratio, hoe minder risico de deelnemende gemeentes lopen.

Naam verbonden partij	Cocensus
Site	cocensus.nl
Kerngegevens	Openbaar lichaam genaamd 'gemeenschappelijke regeling Cocensus', gevestigd te Heemskerk.
Doel / openbaar belang	Cocensus is een gemeenschappelijk regeling (GR) van dertien gemeenten namelijk Haarlem, Haarlemmermeer, Hillegom, Beverwijk, Oostzaan, Wormerland, Alkmaar, Bergen, Uitgeest, Heiloo, Castricum, Dijk en Waard en Den Helder. In deze GR zijn de uitvoeringswerkzaamheden in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) en de heffing en invordering van gemeentelijke belastingen ondergebracht. Cocensus verzorgt het bestandsonderhoud, de heffing, de invordering, de behandeling van bezwaar- en beroepschriften en de behandeling van verzoeken om kwijtschelding.
Missie	Cocensus is de partner voor het integraal waarderen, heffen en invorderen van decentrale belastingen en heffingen.
Visie	Cocensus heeft een bedrijfsmatige grondslag en zal tegen een zo laag mogelijk tarief en zo hoog mogelijke kwaliteit haar diensten integraal aanbieden. De belangrijkste waarden hierbij zijn: ·         Klantgericht ·         Kwalitatief ·         Innovatief ·         Efficiënt en effectief ·         Resultaatgericht ·         Integriteit
Ontwikkelingen	De jaarrekening 2023 van Cocensus over 2023 sluit af met een negatief resultaat van €181.000. Dit resultaat kan worden gesplitst in twee factoren:  -    De exploitatie van de bedrijfsvoering 2023 sluit met een beperkt tekort van €1.000 en sluit daarbij nagenoeg aan op de slotwijziging van de begroting 2023;  -    Op aanwijzing van de accountant is in de jaarrekening ten laste van de exploitatie een voorziening getroffen van €180.0000 ter dekking van het in de Cao geïntroduceerde verlofsparen, waardoor medewerkers een verlofsaldo kunnen opbouwen om eerder met pensioen te gaan. De hoogte van de dotatie aan de voorziening is gebaseerd op het verlofsaldo van de medewerkers van Cocensus ultimo 31 december 2023. Voorgesteld wordt om het negatieve exploitatieresultaat ad €181.000 ten laste te brengen van de algemene reserve van Cocensus ad €369.000, die daarmee zou uitkomen op een bedrag van €188.000. Daarnaast blijft er nog een restant van de bestemmingsreserve No Cure No Pay op de balans staan (€36.000) zodat de totale reservepositie ultimo 2023 uitkomt op een bedrag van €224.000. No cure no pay- bureaus In 2023 zijn er aantal overleggen gevoed onder regie van het Ministerie van Financiën om te kijken naar het riante verdienmodel van de NCNP-bureaus en naar mogelijkheden om de burger actiever te betrekken bij de WOZ-waarde. Vertegenwoordigers van Cocensus hebben actief bijgedragen aan deze overleggen, die uiteindelijk hebben geleid tot een wetswijziging, waarin de proceskostenvergoedingen zijn teruggebracht tot 25% en waarbij de vergoeding niet aan het bureau maar aan de burger wordt uitbetaald. Kwaliteitsoordeel voor de uitvoering van de wet WOZ In januari 2024 heeft Cocensus een trots momentje waarbij de Waarderingskamer besloten heeft om het kwaliteitsoordeel voor de uitvoering van de wet WOZ door Cocensus te verhogen van drie naar vier sterren.
Eigen vermogen per 1 januari 2023	€740.000
Eigen vermogen per 31 december 2023	€224.000
Vreemd vermogen per 1 januari 2023	€16.228.000
Vreemd vermogen per 31 december 2023	€15.401.000
Bijdrage gemeente aan GR 2023	€222.000
Rekeningresultaat 2023 van de GR	-/-€181.000
Rechtmatigheid	Het kader van de (financiële) rechtmatigheidsverantwoording bestaat uit de volgende criteria: 1. Begrotingscriterium Bij het begrotingscriterium gaat het om controle op overschrijdingen van de geautoriseerde begroting na begrotingswijzigingen in het boekjaar. Op basis van het begrotingscriterium is geen onrechtmatigheid geconstateerd. 2. Voorwaardencriterium Bij het Voorwaardencriterium wordt vooral gekeken of de financiële beheershandelingen voldoen aan de voorwaarden zoals die gesteld zijn in de wet- en regelgeving. Dit zijn bijvoorbeeld voorwaarden met betrekking tot: - hantering van gestelde termijnen - toepassen van afgesproken grondslagen- voeren van een administratie - verkrijgen en bewaren van bewijsstukken - functiescheiding ten aanzien van bevoegdheden - Volgen van aanbestedingsrichtlijnen Op basis van het Voorwaardencriterium is geen onrechtmatigheid geconstateerd. 3. Misbruik en oneigenlijk gebruik In 2023 zijn er geen signalen ontvangen over misbruik en oneigenlijk gebruik door medewerkers van Cocensus.
Risico's en beheersmaatregelen	Voor 83% van de bedrijven is het niet de vraag of er een cyberaanval zal plaatsvinden, maar wanneer. Hoewel Cocensus blijft investeren in Cybersecurity nemen de cyberrisico’s wereldwijd toe. Volgens IBM zijn de gemiddelde kosten voor een databreuk 4,35 miljoen dollar. Door de beheersmaatregelen die er genomen zijn is de verwachting dat er bij Cocensus een cyberaanval plaats vind laag. Voor de risico-analyse wordt rekening gehouden met 10%. Cocensus heeft een zeer beperkt weerstandsvermogen (de algemene reserve is contractueel gemaximeerde op €250.000). Dit houdt in dat financiële tegenvallers in rekening worden gebracht bij de deelnemers.

 

Naam verbonden partij	OVER-gemeenten
Site	over-gemeenten.nl
Kerngegevens	OVER-gemeenten, Oostzaan en Wormerland.
Doel / openbaar belang	Op 17 juni 2008 heeft de gemeenteraad van Oostzaan besloten in te stemmen met de samenwerking van Wormerland en Oostzaan. Om de uitvoering van beleidsmatige, uitvoerende en organisatorische opgaven te borgen en de dienstverlening verder te verbeteren, is de gemeenschappelijke regeling OVER-gemeenten opgericht. OVER-gemeenten werkt binnen de door de gemeenteraad van Oostzaan voor de samenwerking vastgestelde kaders. Deze kaders zijn: - Elke gemeente behoudt haar bestuurlijke zelfstandigheid; - Elke gemeente stelt haar eigen beleids- en uitvoeringskader vast; - De samenwerking heeft als doel het blijvend borgen van dienstverlening, kwaliteit, continuïteit, bestuurskracht en betaalbaarheid; - De dienstverlening van elke gemeente blijft lokaal (front-offices); - Vanuit het uitgangspunt van “handhaven van de bestuurlijke zelfstandigheid van de twee gemeenten” blijft elke gemeente thans en in de toekomst verantwoordelijk voor haar eigen financiële positie; - De (structurele) kosten van de ambtelijke organisatie mogen tijdens de samenwerking en in verdere uitwerkingen van de samenwerking niet stijgen, uitgezonderd wanneer er verplichte nieuwe taken vanuit het Rijk bijkomen. Tevens mogen de kosten stijgen, indien een deelnemende gemeente nieuwe beleidsvoornemens heeft die gepaard gaan met personeelsuitbreiding. In dat geval zullen de extra kosten die hieruit voor de ambtelijke organisatie voortvloeien, gedragen worden door de betreffende gemeente zelf. Gemeenten die deze beleidsvoornemens niet willen doorvoeren zullen niet voor deze extra kosten van de ambtelijke organisatie worden belast.
Missie	• Het zo optimaal mogelijk organiseren van het samenspel tussen colleges, bestuur en organisatie als noodzakelijke voorwaarde voor het functioneren van de serviceorganisatie voor meerdere gemeenten. • Het zo optimaal mogelijk organiseren van de dienstverlening aan inwoners, bedrijven en instellingen. • Het zo optimaal mogelijk organiseren van de bedrijfsmatige ondersteuning als noodzakelijke voorwaarde voor het goed functioneren van de klantgerichte processen. • Het zo optimaal mogelijk inzetten van personeel, zodanig dat een constante kwaliteit geleverd kan worden.
Visie	OVER-gemeenten is een: • vraag gestuurde dienstverlener; • een toegangspoort tot de overheid; • een aantrekkelijke werkgever; • een innovatieve, 'anders' denkende organisatie; • een aantrekkelijke partner.
Ontwikkelingen	Organisatorisch Het jaar 2023 stond grotendeels in het teken van de doorontwikkeling van de OVER-organisatie. Alle teams binnen Bedrijfsvoering zijn hierbij betrokken. In de organisatieontwikkeling ‘Verbinding te OVER’ zijn flinke stappen voorwaarts gezet. Er ligt een plan van aanpak met realistische doelen en activiteiten voor de interne organisatie, waarbij het bestuur ieder kwartaal wordt geïnformeerd over de voortgang. Ook zijn kwaliteitsslagen doorgevoerd op het gebied van processen en management-informatie. Deze inspanningen gebeuren ‘achter de schermen’ en zijn niet direct zichtbaar, maar zorgen wel voor versnelling. We faciliteren gesprekken tussen ambtenaren en de raden van Oostzaan en Wormerland. Elkaar informeren en betrekken biedt meerwaarde. Samen maak je het verschil. Er is geïnvesteerd in mensen en middelen om onze opgaven te realiseren of een stap verder te brengen. Soms met gedurfde keuzes, al met al zijn we trots op wat wij gedaan en bereikt hebben in 2023. Er is hard gewerkt door onze ambtenaren en andere betrokkenen. We hebben ingespeeld op de waan van de dag zonder de toekomst uit het oog te verliezen. Tegelijkertijd blijven we realistisch.   Financieel Het boekjaar 2023 is positief afgesloten met een resultaat van € 829.293. Een aanzienlijk deel van dit positieve resultaat is toe te schrijven aan de grillige arbeidsmarkt, wat het vervullen van vacatures nog steeds uitdagend maakt. Wij vormen hierin geen uitzondering; landelijk gezien ervaren alle gemeenten moeilijkheden.
Eigen vermogen per 1 januari 2023	€2.600.614
Eigen vermogen per 31 december 2023	€2.253.217
Vreemd vermogen per 1 januari 2023	€2.003.753
Vreemd vermogen per 31 december 2023	€2.748.941
Bijdrage gemeente aan GR 2023	€7.617.570
Rekeningresultaat 2023 van de GR	€829.293
Rechtmatigheid	Het kader van de (financiële) rechtmatigheidsverantwoording bestaat uit de volgende criteria: 1. Begrotingscriterium In de kadernota rechtmatigheid geeft de commissie BBV aan dat het oordeel moet zijn gebaseerd op de bruto begrotingsonrechtmatigheden. Vanuit dat standpunt is sprake van onrechtmatigheden in de verantwoorde baten en lasten alsook de balansmutaties. Het dagelijks bestuur heeft van €2.317.903 aan begrotingsonrechtmatigheden een bedrag van €2.317.903 aangemerkt als zijnde wat past binnen het vooraf gestelde beleid.  2. Voorwaardencriterium Bij het Voorwaardencriterium wordt vooral gekeken of de financiële beheershandelingen voldoen aan de voorwaarden zoals die gesteld zijn in de wet- en regelgeving. Geen bevindingen. 3. Misbruik en oneigenlijk gebruik Geen bevindingen.
Risico's en beheersmaatregelen	Voor OVER-gemeenten is het maximale weerstandsvermogen in onze Gemeenschappelijke Regeling vastgesteld op 2,5% van de jaarlijkse lasten. Dit betekent dat OVER-gemeenten een beperkt weerstandsvermogen heeft en mogelijke financiële gevolgen bij het voordoen van de risico’s naar rato (62% Wormerland, 38% Oostzaan) voor rekening van de deelnemende gemeenten komen. De blijvende deelname van beide gemeenten aan de Gemeenschappelijke Regeling is van cruciaal belang voor de continuïteit van OVER-gemeenten.

 

Naam verbonden partij	Stichting Regionaal Inkoopbureau IJmond en Kennemerland (RIJK)
Site	https://www.stichtingrijk.nl/
Kerngegevens	Raadhuisplein 1, 2101 HA Heemstede
Doel / openbaar belang	Het creëren van voordelen op zowel financieel, kwalitatief als procesmatig gebied voor zelfstandige gemeenten, onder andere door het faciliteren van een regionaal inkoopbureau en voorts al hetgeen met één en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords.
Ontwikkelingen	Stichting Rijk valt niet onder de Wet Gemeenschappelijke Regelingen (Wgr) en heeft andere regels m.b.t. informatieverstrekking aan hun verbonden partijen dan de Wgr voorschrijft. De vaststelling van de Jaarstukken van Stichting Rijk vindt jaarlijks plaats in juni. Deze tabel is gevuld met informatie uit de voorlopige jaarrekening 2023. De deelnemersbijdrage werd in 2023 (wederom) niet verhoogd.
Eigen Vermogen 1 januari 2023	€1.084.199
Eigen Vermogen 31 december 2023	Concept jaarstukken 2023 (vaststelling volgt in juni 2024): €1.043.974
Vreemd Vermogen 1 januari 2023	€371.346
Vreemd Vermogen 31 december 2023	Concept jaarstukken 2023 (vaststelling volgt in juni 2024): €498.498
Bijdrage gemeente aan GR 2023	Concept jaarstukken 2023 (vaststelling volgt in juni 2024): €53.216
Resultaat van de GR 2023	Concept jaarstukken 2023 (vaststelling volgt in juni 2024): -/-€40.225
Mogelijke risico’s voor de gemeente	Stichting Rijk heeft een weerstandsratio van 1,2. De risico’s voor de gemeente zijn zodoende minimaal.

 

Privaatrechtelijke verbintenissen
Wij zijn ook privaatrechtelijke samenwerkingsvormen aangegaan. Hieronder is een overzicht met deze weergegeven:

- Regeling Zonder Meer, inkoop WMO Jeugd.
- Overeenkomst tot uitvoering op HRM-gebied met Driessen voor wat betreft de salarisadministratie.
- Overeenkomst tot samenwerking in regio-verband bij milieutaken (omgevingsdienst IJmond).
- Gemeente Archief Zaanstad

Aandelen
Vanuit onze aandeelhouderschap hebben wij ook een verbintenis met de volgende bedrijven:
- Bank voor Nederlandse Gemeenten
- E.Z.W. N.V. (opgeheven in 2018)

Bijzondere samenwerkingsverbanden
Naast de bovenstaande samenwerkingsverbanden werken wij ook samen met de volgende partijen:

- Stichting Opspoor, onderwijs
- Regionale politie Zaanstreek-Waterland
- Stichting Grootschalige basiskaart Noord Holland
- Regionaal platform recreatie en toerisme
- Stichting Marketing Zaanstreek
- Provincie (risicokaart)
- CROS

Overige samenwerking
De gemeente Oostzaan staat in beginsel positief tegenover het aangaan van samenwerkingsverbanden met derden, teneinde het publieke belang zoveel mogelijk te dienen. In dat kader is dan ook aandacht voor nieuwe kansen of ontwikkelingen, om –indien dat noodzakelijk is- de bestaande samenwerkingsverbanden verder uit te werken of nieuwe samenwerkingspartners te zoeken. De aard van de beoogde samenwerking en de publieke belangen die daarbij betrokken zijn, is leidend voor de vorm van samenwerking en de partij waarmee samenwerking worden gezocht. Dat kan zowel een bestuursorgaan, een gemeente of een private partij zijn.

In de BBV (Besluit Beheer en Verantwoording Provincies en gemeenten 2014) is een paragraaf financiering voorgeschreven voor zowel de begroting als de jaarrekening. Deze dient voor transparantie van de treasuryfunctie (financiering) van decentrale overheden. In deze paragraaf worden zo duidelijk mogelijk de plannen, feiten en visie over financiering uiteengezet. De Wet Financiering Decentrale Overheden (wet FIDO) schept een duidelijker kader voor de treasuryfunctie en levert een bijdrage aan de kredietwaardigheid van de openbare lichamen en bevordert de transparantie van de treasuryfunctie. Deze wet introduceert twee instrumenten op het gebied van de treasuryfunctie:
- het treasurystatuut
- de financieringsparagraaf

De doelstelling van het treasurystatuut is om bestaande verantwoordelijkheden en bevoegdheden te formaliseren en expliciet vast te stellen. De gemeenteraad kan dan beter invulling geven aan zijn verordenende en controlerende bevoegdheid. Het tweede instrument, de financieringsparagraaf, heeft als doel inzicht te geven in de algemene interne en externe ontwikkelingen die van belang zijn voor de treasury en de concrete plannen op het gebied van risicobeheer, financieringspositie en leningen en uitzettingenportefeuille.

Door de raad is op 4 februari 2019 het treasurystatuut 2019 vastgesteld (RV 19/04). In dit statuut zijn de organisatie rondom het opstellen van het treasurybeleid, de planning & control cyclus, de organisatie rondom de uitvoering van treasury-activiteiten en de interne en externe controle geregeld.

Uitgangspunten treasurybeleid
In deze paragraaf kijken we terug op de treasury-activiteiten van het jaar 2023. Het uitgangspunt voor de treasury-activiteiten voor de jaren 2019 tot en met 2023 is dat we de bedragen en looptijden van aangetrokken langlopende leningen afstemmen op het renterisico dat de gemeente loopt. 

Rente
De werkelijke ontvangen en betaalde rente wordt verantwoord op het product Financiering in Programma 6. Deze rente wordt niet doorgerekend naar de diverse taakvelden, investeringen, voorzieningen en reserves. Bij het afschrijven van investeringen wordt een rekenrente gehanteerd (welke jaarlijks wordt vastgesteld in de Kadernota). Er wordt geen rente toegerekend aan reserves en voorzieningen. 

Leningenportefeuille

Hier wordt de ontwikkeling van de portefeuille van de langlopende leningen voor 2023 weergegeven.

Mutaties leningenportefeuille (x €1.000)	Raming 2023	Werkelijk 2023
Stand per 01-01-2023	24.705	30.704
Aflossingen (regulier) in 2023	-679	-920
Nieuw aangetrokken leningen 2023	10.393	0
Stand per 31-12-2023	34.419	29.785

 

Renterisiconorm (x €1.000)		2023
1a	Renteherziening op vaste schuld o/g (opgenomen geld)	0
1b	Renteherziening op vaste schuld u/g (uitgegeven geld)	0
1c	Renteherziening op vaste schuld (1a-1b)	0
2	Betaalde aflossingen reguliere leningen	920
3	Renterisico op vaste schuld (1)-(2)	-920
	Berekening renterisiconorm:
4	Begrotingstotaal primair (excl. mutaties in reserves)	25.968
5	Normpercentage (ministerieel vastgesteld)	20%
	Toets renterisiconorm:
6	Renterisiconorm (4*5)	5.194
7	Renterisico op vaste schuld (3)	-920
Ruimte (+) / Overschrijding (-):  (6)-(7)		6.113

De zogenaamde renterisiconorm bedraagt 20%. In 2023 is de renterisiconorm niet overschreden.

Risicobeheer
De Wet FIDO verplicht de kasgeldlimiet en de renterisiconorm in beeld te brengen. De provincie gebruikt deze bij het uitoefenen van haar toezichthoudende functie. De kasgeldlimiet betreft het renterisico van de vlottende schuld. De renterisiconorm betreft het renterisico van de langlopende schuld.

Kasgeldlimiet

Berekening Kasgeldlimiet voor 2023 (x €1.000)
Omvang primaire begroting over 2023 (=grondslag)	25.965
- in procenten van grondslag	8,5%
(1) Toegestane kasgeldlimiet	2.207
(2) Omvang vlottende korte schuld	3.792
(3) Vlottende middelen (3a+3b+3c)	14.449
(3a) Contante gelden in kas	8
(3b) Tegoeden in rekening courant	486
(3c) Overige uitstaande gelden < 1 jaar	13.956
Toets kasgeldlimiet:
(4) Totaal netto vlottende schuld (2-3)	-10.657
Toegestane kasgeldlimiet (1)	2.207
Ruimte (+) / Overschrijdingen (-):  (1)-(4)	12.864

Voor het jaar 2023 is de kasgeldlimiet niet overschreden.

Rentekosten
De interne rekenrente voor investeringen en dergelijke wordt elk jaar vastgesteld in de kadernota, voor het jaar 2023 is deze vastgesteld op 2,3 %. Hiermee is het vastgestelde interne rentepercentage vanuit de begroting gevolgd. Hierdoor blijven de berekende kapitaallasten per product gelijk aan de begroting. 

Solvabiliteit
Met solvabiliteit wordt aangegeven in hoeverre een onderneming de financiële verplichtingen (betalingen) aan verschaffers van vreemd vermogen (leningen) kan nakomen met behulp van alle activa. Aangezien de liquidatiewaarde (verkoopwaarde) van de vaste activa niet bekend is, moet er bij de bepaling van de liquiditeit worden uitgegaan van de boekwaarden van de activa, zoals deze zijn opgenomen in de jaarrekeningen. De solvabiliteit wordt berekend door het eigen vermogen te delen door het totale vermogen x 100%. In onderstaand schema is de berekening van de solvabiliteit berekend op basis van de vastgestelde jaarrekeningen.

Jaar	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Balanstotaal	Solvabiliteit
2018	5.011.930	37.998.333	38.010.263	13,19 %
2019	5.547.780	33.240.716	38.788.496	14,30 %
2020	3.807.202	35.563.720	39.370.922	9,67 %
2021	3.393.876	37.804.705	41.198.481	8,24 %
2022	4.474.004	39.226.230	43.700.234	10,24 %
2023	10.716.830	39.325.143	50.041.973	21.42%

Hoe hoger de solvabiliteit, hoe beter de financieringspositie van de gemeente. Afhankelijk van de directe opbrengstwaarde van de activa ligt de minimumnorm voor het bedrijfsleven op een waarde tussen de 25% en 40%. Voor overheden is geen norm opgesteld.

Schatkistbankieren
Op 15 december 2013 is de Wet Verplicht Schatkistbankieren van kracht geworden. Dit houdt in dat decentrale overheden hun overtollige middelen (gelden op rekening-courant bij de bank boven een bepaald drempelbedrag) aan moeten houden bij het Ministerie van Financiën (de schatkist). Het doel hiervan is het verlagen van de EMU-schuld van de collectieve sector. Doordat de decentrale overheden hun tijdelijk overtollige gelden aanhouden in de schatkist, wordt de externe financieringsbehoefte van het Rijk verminderd. De gemeenten hebben een rekening-courant bij de schatkist waar de gelden op aangehouden kunnen worden. Het zogenaamde drempelbedrag is afhankelijk van de omvang van de begroting. Voor Oostzaan bedraagt deze €1.000.000. Het totaal van alle liquide middelen op de diverse bankrekeningen, en in kas, mag gemiddeld per kwartaal niet boven dit bedrag uitkomen.

Dagelijks wordt de hoogte van de diverse bankrekeningen in de gaten gehouden en wanneer nodig wordt geld afgeroomd naar onze rekening-courant bij de schatkist. Wanneer dit geld weer nodig is voor het kunnen doen van betalingen, wordt het weer teruggehaald. Hoewel deze taak behoorlijk arbeidsintensief is, zijn in 2023 de liquide middelen ieder kwartaal onder de grens van het drempelbedrag gebleven. In de "toelichting op de balans" zijn de diverse bedragen genoemd.

De gemeentelijke heffingen zijn, naast de doeluitkeringen van het Rijk en de algemene uitkering uit het gemeentefonds, een belangrijke bron van inkomsten. Er zijn twee gemeentelijke heffingen: retributies en belastingen. Bij de retributies is er sprake van een tegenprestatie van de gemeente en mogen de geraamde opbrengsten niet hoger zijn dan de geraamde kosten voor de uitoefening van de taak, dit betekent dat de kostendekkendheid niet meer mag zijn dan 100%. Bij belastingen is er geen directe relatie met een prestatie van de gemeente. Belastingen worden gezien als een algemeen dekkingsmiddel.

De gemeente Oostzaan heeft de uitvoering van de Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ) en het opleggen van de aanslagen en de invordering van onroerendezaakbelasting (OZB), roerende woon- en bedrijfsruimtebelasting, afvalstoffenheffing, rioolheffing, hondenbelasting, forensenbelasting, grafrechten en leges omgevingsvergunningen ondergebracht in een gemeenschappelijke regeling, zijnde Cocensus. Ook de afhandeling van de kwijtscheldingsverzoeken en bezwaar- en beroepschriften vinden plaats door Cocensus.

Voor de uitvoering van belastingregelingen in 13 gemeenten met een inwonersaantal circa 650.000 inwoners brengt Cocensus de gemeenten een bijdrage in rekening. Voor de uitvoering van de belastingregelingen is over het jaar 2023 een bijdrage aan Cocensus betaald van €222.000- op basis van de Dienstverleningsovereenkomst, en een bedrag van € 370.700 voor extra diensten, zoals de afhandeling en oplegging in het kader van de bestuurlijke boetes, de controle hondenbelasting en juridische ondersteuning bij complexe bezwaarschriften, waaronder de bezwaarprocedures van het rioolrecht door de WOV.

Gemeentelijke belastingen
Belastingen hebben een algemeen karakter. Een directe relatie tussen de belasting en de gemaakte kosten van de gemeente is in het algemeen niet aanwezig. Uitgangspunt bij het vaststellen van de belastingtarieven is dat deze trendmatig worden verhoogd met de verwachte inflatie. In overeenstemming met de Kadernota 2023 is in de Programmabegroting 2023 voor de belastingen rekening gehouden met een inflatiepercentage van 2,2%. De opbrengsten van gemeentelijke belastingen en retributies bedragen circa 26% van de totale baten van de gemeente Oostzaan voor het jaar 2023.

Onroerende Zaakbelasting (OZB)
De grondslag voor de OZB wordt gevormd door de waarde van het onroerend goed, die jaarlijks wordt vastgesteld (de zogenaamde herwaardering). Oostzaan hanteert het uitgangspunt dat de gemiddelde waardestijging (of daling), die voortvloeit uit de herwaardering, wordt gecompenseerd door een evenredige tariefsverlaging (of evenredige tariefsverhoging). Daarmee bereikt de gemeente dat waardemutatie niet leidt tot een wijziging in de totale opbrengst, maar slechts tot individuele verschillen in aanslagen. Dat is het geval als de waarde van een woning meer of juist minder is gestegen dan het Oostzaanse gemiddelde. Dan levert de herwaardering een voordeel of juist een nadeel op voor de eigenaar.

Roerende woon- en bedrijfsruimtebelasting (RWWB)
Eigenaren en gebruikers van onroerend goed betalen gemeentelijke belastingen in de vorm van de onroerende zaakbelasting (OZB). Het is wettelijk mogelijk om ook voor eigenaren en gebruikers van roerende woon- en bedrijfsruimten (zoals woonboten en woonwagens) een gelijke belasting in te voeren, te weten de Roerende Woon- en bedrijfsruimte belasting (RWWB). Om eigenaren en gebruikers van roerend en onroerend goed gelijk te behandelen is het tarief van die belasting gelijk aan het tarief van de OZB.

Hondenbelasting
Onder de naam “hondenbelasting” heft de gemeente een belasting op het houden van honden binnen de gemeente. Belastingplichtige is de houder van de hond. Het aantal honden is bepalend voor de opbrengst van de belasting.

Gemeentelijke belastingen	Rekening 2022	Begroting 2023 (gewijzigd)	Rekening 2023
OZB-woningen	1.844.805	1.875.419	1.881.064
OZB niet-woningen gebruikers en eigenaren	747.346	722.213	751.430
Roerende woon- en bedrijfsruimten	6.045	7.000	4.902
Precariobelasting	0	0	0
Hondenbelasting	34.770	32.704	36.162
Toeristenbelasting	292.000	298.220	295.551
Totaal belastingen	2.924.966	2.935.556	2.969.110

 

Gemeentelijke retributies
Onder de naam retributies heft de gemeente tarieven voor diverse typen van dienstverlening. Bij retributies is sprake van een directe relatie tussen de heffing en de gemeentelijke taakuitoefening. De geraamde opbrengsten mogen niet hoger zijn dan de geraamde kosten voor die taakuitoefening. Belastingplichtige is de aanvrager van de dienst of degene voor wie de dienst is verleend. Geregeld is er landelijk publiciteit over de gemeentelijke tarieven en de verschillen daartussen. Die verschillen ontstaan in de regel als gevolg van de gemaakte beleidskeuzes. Om die beleidskeuzes zo transparant mogelijk vast te leggen heeft de VNG het initiatief genomen om modellen voor de kostenonderbouwing te ontwikkelen. Voor de afvalstoffen- en rioolheffing, de leges en de lijkbezorgingsrechten zijn deze door de VNG ontwikkeld.

Rioolheffing
De kosten die de gemeente maakt als uitvloeisel van de watertaken worden op burgers en bedrijven verhaald via de zogenaamde rioolheffing. De kosten die uit die watertaken voortvloeien (op het gebied van afvalwaterinzameling, afvalwatertransport en afvoer van overtollig regen- en grondwater) zijn berekend in het Gemeentelijk Riolerings Plan 2018-2023. 

Rioolheffing	Rekening 2022	Begroting 2023 (gewijzigd)	Rekening 2023
Lasten	1.052.217	1.091.631	948.379
Directe uren	188.189	146.561	146.561
Overhead	131.598	179.046	179.046
BTW	78.238	161.152	143.842
Mutaties voorziening	30.864	-77.132	144.359
Lasten totaal product riolering	1.481.106	1.501.258	1.562.188
Baten totaal	1.481.106	1.501.258	1.562.188
Kostendekkendheid (%)	100%	100%	100%

In de rioolrechten mag als last meegenomen worden de BTW die gedeclareerd kan worden bij het BTW Compensatiefonds (BCF), zowel de exploitatie-BTW als de investerings-BTW. Immers de gemeenten worden gekort op de Algemene uitkering uit het gemeentefonds voor de BTW die gemeenten kunnen declareren bij het BCF. Dit is de wettelijke compensatie die gemeenten kunnen opvoeren in hun rioolheffing.

 

Afvalstoffenheffing
Onder de naam afvalstoffenheffing wordt een recht geheven van degene die in de gemeente feitelijk gebruik maakt van een perceel waarvoor de gemeente op grond van de Wet Milieubeheer een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijk afval heeft. Bij het bepalen van de hoogte van de afvalstoffenheffing wordt rekening gehouden met het feit dat op begrotingsbasis de baten niet hoger mogen zijn dan de lasten. Er wordt gestreefd naar een kostendekkendheid van 100%.

Afvalstoffenheffing	Rekening 2022	Begroting 2023 (gewijzigd)	Rekening 2023
Lasten	874.401	1.037.398	1.085.593
Directe uren	183.795	200.083	200.083
Overhead	234.395	244.431	244.431
BTW	152.824	178.822	167.890
Kwijtschelding	38.325	31.000	31.000
Mutaties voorziening	0	0	23.326
Lasten totaal product afval	1.483.740	1.691.734	1.752.323
Bijkomende kosten tlv tarief/kostendekkendheid, conform begroting 10% van het groenbudget	31.197	32.585	32.458
Bijkomende kosten tlv tarief/kostendekkendheid, conform begroting 10% van het budget van de BOA, openbare orde en veiligheid	9.572	18.515	16.422
Lasten totaal	1.524.509	1.742.833	1.801.203
Baten totaal	1.334.719	1.484.996	1.522.259
Saldo	-189.790	-257.837	-278.944
Kostendekkendheid (%)	88%	85%	85 %

 

 

 

Begraafrechten

Begraafrechten	Rekening 2022	Begroting 2023 (gewijzigd)	Rekening 2023
Lasten	60.932	81.359	50.237
Directe uren	41.468	111.407	111.407
Overhead	52.884	136.100	136.100
Mutaties voorziening	0	0	0
Lasten totaal	155.284	328.866	297.744
Baten totaal	156.099	140.000	156.490
Saldo	815	-188.866	-141.254
Kostendekkendheid (%)	101%	43%	53%

 

 

Kwijtscheldingsbeleid
De normen voor het kwijtscheldingsbeleid, als onderdeel van het gemeentelijk minimabeleid zijn in de gemeente Oostzaan gesteld op 100% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm. Dit betekent dat een vrij grote groep belastingschuldigen in aanmerking komt voor kwijtschelding, waardoor hun besteedbare ruimte groter wordt. In de begroting 2023 is een bedrag aan kwijtschelding opgenomen van €81.000 (waarvan €50.000 eenmalig uit de reserve Noodfonds n.a.v. amendement bij de Tarievennota 2023). In 2023 is in Oostzaan een uitzondering gemaakt op de kwijtschelding. Normaliter komt alleen de afvalstoffenheffing in aanmerking voor kwijtschelding, in 2023 is daar eenmalig kwijtschelding op de hondenbelasting aan toegevoegd.  Van de begrote €81.000 is €36.812 verstrekt aan kwijtscheldingen. Het bedrag boven het reguliere budget van €31.000 is onttrokken uit de reserve Noodfonds (€5.812). 

Kwijtscheldingen	Rekening 2022	Begroting 2023 (gewijzigd)	Rekening 2023
Bezwaren WOZ	109	150	401
Bezwaren overige heffingen	55	75	39
Bezwaren Bestuurlijke boete	0	0	2.116
Beroep WOZ	2	0	2
Beroep overige heffingen	0	0	3
Lasten kwijtschelding	€ 38.325	€ 81.000	€ 36.812

 

Leges

Titel 1 / Leges burgerzaken	Rekening 2022	Begroting 2023 (gewijzigd)	Rekening 2023
Lasten	63.301	75.234	62.360
Directe uren	199.688	211.095	211.095
Overhead	254.663	257.882	257.882
Lasten totaal	517.652	544.211	531.337
Baten totaal	157.124	161.048	177.927
Saldo	-360.528	-383.163	-353.410
Kostendekkendheid (%)	30%	30%	33%

 

Titel 2 / Leges omgevingsvergunningen	Rekening 2022	Begroting 2023 (gewijzigd)	Rekening 2023
Lasten	128.284	95.920	118.802
Directe uren	208.370	245.923	245.923
Overhead	213.505	147.282	147.282
Lasten totaal	550.159	489.125	512.007
Baten totaal	623.042	320.000	343.479
Saldo	72.883	-169.125	-168.528
Kostendekkendheid (%)	113%	65%	67%

 

Titel 3 / Evenementen en APV-vergunningen	Rekening 2022	Begroting 2023 (gewijzigd)	Rekening 2023
Lasten	6.057	20.827	15.901
Directe uren	83.297	44.427	44.427
Overhead	106.229	54.273	54.273
Lasten totaal	195.583	119.527	114.601
Baten totaal	21.244	34.200	16.348
Saldo	-174.339	-85.327	-98.253
Kostendekkendheid (%)	11%	29%	14%

 

Totaaloverzicht opbrengst belastingen en retributies
In onderstaande tabel wordt aangegeven welke opbrengsten en retributies er zijn en hoeveel de inkomsten daarvan bedragen. 

Gemeentelijke belastingen
Belastingen hebben een algemeen karakter. Een directe relatie tussen de belasting en de gemaakte kosten van de gemeente is in het algemeen niet aanwezig. Uitgangspunt bij het vaststellen van de belastingtarieven is dat deze trendmatig worden verhoogd met de verwachte inflatie. Voor het jaar 2023 hierbij een totaaloverzicht met de gerealiseerde gemeentelijke belastingen en retributies.

Belastingen / retributies	Rekening 2022	Begroting 2023 (gewijzigd)	Rekening 2023
Belastingen
OZB-woningen	1.844.805	1.875.419	1.881.064
OZB niet-woningen gebruikers en eigenaren	747.346	722.213	751.430
Roerende woon- en bedrijfsruimten	6.045	7.000	4.902
Precariobelasting	0	0	0
Hondenbelasting	34.770	32.704	36.162
Toeristenbelasting	292.000	298.220	295.551
Totaal belastingen	2.924.966	2.935.556	2.969.110
Retributies
Rioolrecht	1.481.106	1.501.258	1.562.188
Afvalstoffenheffing	1.334.719	1.484.996	1.522.259
Begrafenisrechten	156.099	140.000	156.490
Leges omgevingsvergunningen	623.042	320.000	343.479
Leges vergunningen	21.244	34.200	16.348
Leges burgerzaken	157.124	161.048	177.927
Totaal retributies	3.773.334	3.641.502	3.778.690
Kwijtscheldingen	38.325	81.000	36.812
Totaal netto-opbrengsten	6.659.975	6.496.058	6.710.987

De activiteiten op het gebied van bedrijfsvoering worden uitgevoerd door OVER-gemeenten. Dit is de gezamenlijke werkorganisatie van de gemeente Wormerland en de gemeente Oostzaan. In deze paragraaf leest u een beknopte samenvatting van de Jaarrekening 2023 van OVER-gemeenten. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de Jaarrekening van OVER-gemeenten.

2023 in drie woorden 
Als je 2023 zou ‘afpellen’ staan drie woorden centraal: verbinding, ontwikkeling en trots. 

Verbinding
Verbinding is de basis voor iedere vorm van groei. Onze prioriteit is inwoners en ondernemers zo goed mogelijk bedienen en daar hoort innovatie bij. Burgerzaken werkt sinds eind 2023 met een nieuw automatiseringssysteem gericht op digitale dienstverlening. Deze e-diensten bieden gemak aan inwoners en zorgen ervoor dat zij veilig en eenvoudig producten en diensten kunnen aanvragen. De verbinding zoeken wij ook als het om bewonersparticipatie gaat. En in de samenwerking tussen bestuur en de ambtelijke organisatie. We faciliteren gesprekken tussen ambtenaren en de raden van Oostzaan en Wormerland. Elkaar informeren en betrekken biedt meerwaarde. Samen maak je het verschil.

Ontwikkeling
In de organisatieontwikkeling ‘Verbinding te OVER’ zijn flinke stappen voorwaarts gezet. Er ligt een plan van aanpak met realistische doelen en activiteiten voor de interne organisatie, waarbij het bestuur ieder kwartaal wordt geïnformeerd over de voortgang. Ook zijn kwaliteitsslagen doorgevoerd op het gebied van processen en management-informatie. Deze inspanningen gebeuren ‘achter de schermen’ en zijn niet direct zichtbaar, maar zorgen wel voor versnelling.

Trots
Er is geïnvesteerd in mensen en middelen om onze opgaven te realiseren of een stap verder te brengen. Soms met gedurfde keuzes, al met al zijn we trots op wat wij gedaan en bereikt hebben in 2023. Er is hard gewerkt door onze ambtenaren en andere betrokkenen. We hebben ingespeeld op de waan van de dag zonder de toekomst uit het oog te verliezen. Tegelijkertijd blijven we realistisch. We lopen tegen de grenzen aan van wat de organisatie aankan. Enerzijds door onder andere een groei aan taken en anderzijds door hogere uitgaven mede als gevolg van de veranderde arbeidsmarkt. Het is daarom noodzakelijk om met elkaar te kijken naar oplossingen voor de korte en de lange termijn. 

Ondanks verzuim veel bereikt
Het jaar 2023 stond grotendeels in het teken van de doorontwikkeling van de OVER-organisatie. Alle teams binnen Bedrijfsvoering zijn hierbij betrokken. Langdurige ziekte van een aantal medewerkers, waaronder twee teamleiders, zorgde voor extra druk op de afdeling. Dit is deels verlicht door de inzet van inhuurmedewerkers in het laatste deel van 2023. Ondanks ziekte is er veel bereikt. De instroom van nieuwe collega’s was in 2023 ongekend hoog, ondanks de zeer uitdagende arbeidsmarkt. Dat is positief. Het ziekteverzuim was echter hoog. Wij investeren in het verder terugdringen hiervan door het aanscherpen van afspraken met de arbodienst. De eerste resultaten van het terugdringen van verzuim werden medio 2023 zichtbaar.

Informatievoorziening
In 2023 vonden binnen informatievoorziening en automatisering positieve ontwikkelingen plaats. De automatisering is verder doorontwikkeld en samen met de nieuwe Service Provider zijn toekomstgerichte innovaties opgezet. Hierdoor realiseren we een verhoogde beschikbaarheid, een bij deze tijd passend beveiligingsniveau én moderne gebruikerservaring. De technische eisen en functionele eisen sluiten steeds meer aan op de ICT-visie van OVER-gemeenten. Basiszaken zijn ingericht en een aantal innovaties is doorgevoerd, waardoor de weg vrij is gemaakt om verdere toekomstbestendige doorontwikkelingen in uitvoering te brengen.

Wet open overheid (Woo)
OVER-gemeenten zet zich in voor de uitvoering van de Woo om de transparantie te verbeteren en het vertrouwen van onze inwoners te vergroten. In 2023 is een digitaal formulier voor Woo-verzoeken gepubliceerd op onze websites en op landelijke platforms. Er is een specifiek contactpersoon aangewezen voor de Woo-verzoeken. We zijn ook gestart met actieve openbaarmaking die de Woo voorschrijft. Op basis van de Woo stellen we steeds meer stukken digitaal beschikbaar. Daarvoor zullen we onze informatiehuishouding verder op orde brengen om zo te voldoen aan de aankomende verplichtingen onder de Woo. In 2023 zijn we gestart met het herinrichten van de informatievoorziening volgens de Woo, waarbij we de nadruk leggen op archivering, communicatie en informatievoorzieningen. Dit proces zetten we voort in 2024.   

Financieel
Het boekjaar 2023 is positief afgesloten met een resultaat van €829.293. Een aanzienlijk deel van dit positieve resultaat is toe te schrijven aan de grillige arbeidsmarkt, wat het vervullen van vacatures nog steeds uitdagend maakt. Dit doet zich voor in alle teams, met name op het gebied van informatievoorziening en ruimtelijke ordening. Wij vormen hierin geen uitzondering; landelijk gezien ervaren alle gemeenten moeilijkheden bij het invullen van dergelijke functies. Om adequaat te reageren op de arbeidsmarktontwikkelingen, hebben wij gedurende het jaar meer gebruikgemaakt van inhuur.

2023 is het opstartjaar voor de rechtmatigheidsverantwoording. De rechtmatigheidsverantwoording is een groeiproces met als doel hiermee ook de bedrijfsvoering en de interne beheersing verder te professionaliseren. Ten aanzien van het aanpassen en of updaten van een aantal essentiële verordeningen, regelingen en statuten is in 2023 slechts enige vooruitgang geboekt. De gemeenschappelijke regeling en mandaatregeling zijn onderhanden. Als deze zijn afgerond kan de budgethouderregeling, het treasury statuut, de financiële verordening, en het controleprotocol accountantscontrole worden opgepakt. Het niet up-to-date zijn bemoeilijkt de goede werking van de interne beheersing en de controle op de rechtmatigheid. Aandacht verdient ook het tijdig publiceren en intrekken van regelingen en verordeningen. 

Over 2023 is sprake van onrechtmatigheid en dit vindt zijn oorsprong in het begrotingscriterium. Vanuit de accountant is gevraagd om het standpunt van de commissie BBV toe te passen, welke onrechtmatigheid tot gevolg heeft. De werkwijze welke is gehanteerd kijkend naar de P&C cyclus is cf. voorgaande jaren. Om die reden het college van mening dat afwijkingen acceptabel zijn en dat binnen de kaders en de grens is gehandeld. Wel moet gekeken worden in hoeverre het gewijzigde/aangescherpte standpunt van de commissie BBV m.b.t. het begrotingscriterium kan worden ondervangen door de P&C cyclus en de werkwijze ter zake aan te passen. 

Personeel
In het kader van de rechtmatigheid zijn geen onrechtmatigheden geconstateerd. 

Aanbestedingen
In het kader van de rechtmatigheid zijn geen onrechtmatigheden geconstateerd. 
Kijkend naar de aanbestedingen zijn in 2023 stappen gezet om de rechtmatigheid beter te borgen. Stichting Rijk is in 2023 beter gepositioneerd, met als resultaat een beter inkoop jaarplan.

Subsidies
In het kader van de rechtmatigheid zijn geen onrechtmatigheden geconstateerd. 
Het proces is kwetsbaar kijkend naar de waarderingssubsidies. Op dit moment is één ambtenaar belast met het verstrekken van de waarderingssubsidies. Het is van belang dat ter zake goede werkbeschrijvingen worden opgesteld.  

Uitkeringen
In het kader van de rechtmatigheid zijn geen onrechtmatigheden geconstateerd. 

WMO
In het kader van de controle inzake rechtmatigheid zijn onrechtmatigheden geconstateerd. Overeenkomstig voorgaand jaar blijkt uit de controleverklaring die door de accountant van de SVB is afgegeven, dat er geen zekerheid kan worden verkregen omtrent de geleverde zorg in de vorm van Pgb’s. Deze onzekerheid is ontstaan door leemten in de bedrijfsvoering van de SVB. Voor 2023 bedraagt deze onzekerheid/onduidelijkheid €34.885.

Jeugd
In het kader van de controle inzake rechtmatigheid zijn onrechtmatigheden geconstateerd. Overeenkomstig voorgaand jaar blijkt uit de controleverklaring die door de accountant van de SVB is afgegeven, dat er geen zekerheid kan worden verkregen omtrent de geleverde zorg in de vorm van Pgb’s. Deze onzekerheid is ontstaan door leemten in de bedrijfsvoering van de SVB. Voor 2023 bedraagt deze onzekerheid/onduidelijkheid €138.059.

Misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O) 
In het kader van de rechtmatigheid zijn geen onrechtmatigheden geconstateerd. Wel moet gekeken worden hoe M&O verder kan worden opgepakt/geborgd vooral kijkend naar het punt van controle achteraf als onderdeel van de repressieve maatregelen. En naar de vraag of de controlemaatregelen effectief/toereikend zijn.

Verbonden partijen
Voor de verantwoording van de rechtmatigheid van onze verbonden partijen verwijzen wij naar de Paragraaf Verbonden Partijen. Hierin hebben wij de rechtmatigheidverantwoording opgenomen indien deze is opgenomen in de jaarrekening 2023 van die verbonden partij.

Deze paragraaf is in de begroting 2022 voor het eerst opgenomen. Onze toezichthouder, de Provincie heeft om deze paragraaf gevraagd in verband met de verslechterde financiële positie bij gemeenten. De oorzaak van deze verslechterde financiële positie ligt in het overdragen van taken vanuit het Rijk zonder toereikende financiële middelen om deze taken uit te kunnen voeren. De financiële positie van gemeenten is hierdoor steeds meer onder druk komen te staan. Gevolg hiervan bij gemeenten is dat er steeds vaker bezuinigingsmaatregelen, ombuigingen en/of taakstellingen nodig zijn om de meerjarenbegroting sluitend te maken. In deze paragraaf wordt een totaalbeeld geschetst welke van deze zaken in de begroting van Oostzaan aan de orde zijn.

In deze jaarrekening 2023 zijn geen taakstellingen en stelposten opgenomen.

In artikel 3.5 (Openbaarheidsparagraaf) van de Wet open overheid (Woo) is voorgeschreven dat in de begroting aandacht besteed moet worden aan de beleidsvoornemens inzake de uitvoering van deze wet. In de jaarstukken dienen we verslag te doen van de uitvoering ervan, mede in relatie tot de in de begroting genoemde beleidsvoornemens. Deze verplichte paragraaf in de komende begrotingen en jaarstukken vloeit voort uit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Deze voorgeschreven rapportering over de uitvoering van deze wet is bedoeld om een impuls te geven aan de actieve openbaarheid. 

Passieve openbaarmaking
De passieve openbaarmaking is belegd bij juridische zaken. In 2023 is voldaan aan de afhandeling van de Woo-verzoeken.
 
Actieve openbaarmaking
De gemeente is begonnen met het op orde brengen van haar informatiehuishouding om stukken actief openbaar te maken. Dit gebeurt integraal met het opnieuw ordenen van informatie- en documentenstromen. De gemeente herstructureert haar zaaksystemen opnieuw, zodat de publicatie van stukken een integraal onderdeel kan worden van de zaakbehandeling. Dankzij het gebruik van anonimiseersoftware minimaliseert de gemeente privacyrisico's en verbetert zij haar efficiëntie bij het publiceren van documenten volgens de Woo. 
 
Vervolgstappen
In 2024 gaat de gemeente beslissen op welk ambitieniveau ze haar actieve publicatie van informatie volgens de Wet open overheid (Woo) wil uitvoeren. Momenteel werkt de gemeente aan het verbeteren van haar informatiebeheer en voldoet daarmee in 2024 aan haar verplichtingen onder de Woo. Als het Rijk de gemeente verplicht om actief informatie te publiceren, zal de gemeente ervoor zorgen dat ze in ieder geval aan deze verplichtingen voldoet. De zaakinrichting voor publicatie leveren we in 2024 op. Op onze websites kunnen onze inwoners dan gepubliceerde documenten doorzoeken. In 2024 bevestigen we ook ons ambitieniveau op dit vlak en kijken we of er extra inspanningen gewenst zijn voor actieve openbaarmaking, bovenop de verplichtingen die het Rijk ons oplegt.

In deze paragraaf informeren we u voor de laatste keer over de financiële gevolgen van de coronapandemie. 

Coronabudget 2023
Per eind 2023 sluiten we de coronacrisis financieel af. Dit heeft een voordelig effect van €68.569. Van dit voordeel is €55.244 verantwoord binnen het product 'Volksgezondheid' (Programma 3) i.v.m. het afboeken van ten onrechte opgenomen verwachte nagekomen lasten. De rest van het voordelig effect (€13.325) vindt u terug op product 40 'Mutaties in reserves' in verband met de ophef van de Reserve Corona.  

 

Coronabudget 2020 t/m 2023
In onderstaand overzicht ziet u het verloop van het door de raad vastgestelde mutaties in het coronabudget door de jaren heen, de kosten die gemaakt zijn ten laste van dit coronabudget en de aanwending van het coronabudget voor andere doelen dan corona.

 

Waar hebben we het aan besteed?
In de tabel hieronder zijn de kosten 2020 t/m 2023 op een rij gezet die we gemaakt hebben als gevolg van de coronapandemie. Dit zijn de kosten exclusief de kosten voor extra toezichthouden en handhaven en de extra kosten voor de CTB (Corona Toegangsbewijzen). Dit waren aparte regelingen die worden gedeclareerd bij het Rijk (SISA-regelingen). Onderstaande kosten zijn de afgelopen jaren steeds verantwoord het product 'Volksgezondheid' (Programma 3).

Ook in 2023, evenals in 2022, hadden we als gemeente de taakstelling vanuit het Rijk om vluchtelingen op te vangen uit Oekraïne. Vanwege de aanhoudende toestroom aan vluchtelingen vanuit Oekraïne werd de Rijksopdracht in 2023 bijgesteld naar het beschikbaar hebben en stellen van bedden naar tenminste 76 bedden. Voor deze taakstelling ontvangen we ook een vergoeding vanuit het Rijk. 

Nood- en kortdurende opvang
In 2023 hebben we het gehele jaar gebruik gemaakt voor de opvang van vluchtelingen bij Hotel van der Valk en B&B Buys. Hiervoor werd de capaciteit bij van der Valk geleidelijk uitgebreid van 10 naar 15 en uiteindelijk naar 20 kamers met op elke kamer 4 bedden. Omdat niet elke kamer vanwege de groepssamenstelling volledig gebruikt kan worden, wisten we in samenwerking en instemming van de veiligheidsregio hier uiteindelijk 71 personen op te vangen in 2023. 

Langdurige huisvesting 
In 2022 hebben we in samenwerking met de regio Zaanstreek-Waterland 32 woonunits gekocht die getransformeerd gaan worden naar 11 2-persoons en 10 4-persoons woonunits. In deze woonunits kunnen we maximaal 62 personen huisvesten. Deze woonunits zijn op 20 maart 2023 geleverd en staan in de opslag in Den Helder totdat er een locatie in Oostzaan beschikbaar is waarop deze woonunits geplaatst kunnen worden. Omdat vrijwel alle beschikbare gronden BPL dan wel Natura2000 gebieden betreffen is instemming van de Provincie noodzakelijk. Dit is een uiterst moeizaam proces dat in 2023 niet afgerond kon worden. 

Financieel

Normbedragen 2023
Voor de beschikbare bedden ontving de gemeente in 2023 een vergoeding van het Rijk (€2.728.343). Deze vergoeding is gebaseerd op een normbedrag van €83 per nacht per beschikbaar bed. Op basis van nacalculatie wordt in 2024 vastgesteld of de ontvangen normvergoeding voor het aantal beschikbare bedden toereikend is voor de daadwerkelijk gemaakte kosten. Indien dit niet het geval is wordt hiervoor een extra declaratie bij het Rijk ingediend. De gemaakte afspraken met het Rijk zijn dat de gemeente geen eigen bijdrage hoeft te doen indien de werkelijke kosten hoger zijn dan de ontvangen normvergoeding (100% kostendekkend).

Normbedragen 2022
In 2022 waren de ontvangen normbedragen lager dan de werkelijke kosten. Daarom hebben we als afrekening van 2022 €767.068 in 2023 ontvangen.

Transitievergoeding units
Om de gekochte woonunits te kunnen plaatsen op de beoogde locatie aan de Twiskeweg werd een businesscase opgesteld en goedgekeurd door het Rijk. Hiervoor werd in 2023 een transitievergoeding ontvangen van €3.108.951. De afrekening hiervan volgt op basis van werkelijke gemaakte kosten (100% kostendekkend). 

Reserve Oekraïne
Alle kosten en opbrengsten in het kader van de Oekraïnecrisis worden gesaldeerd in de Reserve Oekraïne. Per saldo is het exploitatie-effect op product 'Oekraïne' (Programma 3) daarom nihil. De kosten/opbrengsten m.b.t. de Oekraïnecrisis hebben hierdoor geen effect op het jaarrekeningsaldo. In 2023 is er €6.644.814 toegevoegd aan de reserve en €2.016.741 onttrokken aan de reserve. Eind 2023 is er €4.628.073 in de reserve aanwezig.