Programma 3 - Sociaal Domein

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal Domein - Wat willen we bereiken?

Iedereen in Oostzaan mag en kan meedoen. Dat is onze ambitie. We werken aan bestaanszekerheid, gezond leven en opgroeien, en aan maatschappelijke ondersteuning. Het is voor ons belangrijk dat onze inwoners verbonden (kunnen) zijn met de samenleving en zich gesteund voelen bij het vervullen van zorgtaken. In Oostzaan gaat veel zorg naar elkaar uit. Wie zorg of hulp van de gemeente nodig heeft, krijgt zo snel mogelijk een passende oplossing. We zorgen ervoor dat inwoners die ondersteuning nodig hebben dit gemakkelijk en dichtbij vinden en in onze dienstverlening hebben we oog voor de menselijke maat. We zijn alert op de manier waarop de regels van de Participatiewet, de Jeugdwet, de Wet werk en inkomen en de Wmo uitpakken in de levens van inwoners. We sluiten aan bij de leefwereld van inwoners om passende ondersteuning te kunnen bieden. Integraal beleid en een goed op elkaar afgestemde uitvoering zijn hiervoor essentieel. Het gaat dan niet alleen om de wettelijke taken binnen het sociaal domein, maar ook om de samenhang met bijvoorbeeld sport, cultuur, onderwijs, omgeving en economie. We ontwikkelen een integraal beleidskader met vier centrale thema’s. Dit werken de komende jaren uit om voorwaarden te scheppen voor een integrale uitvoering.

1. Voor en met elkaar
Dit thema richt zich op ondersteuning van de sociale betrokkenheid van de dorpsgemeenschappen, op zo goed en lang mogelijk thuis kunnen wonen van kwetsbare inwoners en op mantelzorgondersteuning.

2. Iedereen kan meedoen
Dit thema richt zich onder andere op armoede- en schuldenproblematiek en op het verlichten van eenzaamheid.

3. De kracht van preventie
Dit thema richt zich op het bevorderen van een gezonde leefstijl en op een sterke basis voor de jeugd. 

4. Passende ondersteuning en zorg
Dit thema richt zich op de ontwikkeling van passende hulp voor inwoners volgens onze dienstverleningsvisie, de ontwikkeling van integrale toegang en samenwerking met onze partners.

 

 

Programma 3: Doelenboom
Thema Doel Acties 2026
THEMA 1 DOEL 1.1 1.1.1 - Uitvoering geven aan Woonzorgprogramma
Voor en met elkaar Ondersteunen lang thuis wonen
THEMA 2 DOEL 2.1 2.1.1 - Uitvoeren Plan armoedebestrijding
Iedereen kan meedoen Armoede bestrijden
DOEL 2.2 2.2.1 - Aanpak Laaggeletterdheid
Aanpak laaggeletterdheid
DOEL 2.3 2.3.1 - Beleidsplan Schuldhulpverlening 2024–2028
Schuldenproblematiek aanpakken
DOEL 2.4 2.4.1 - Preventieve huisbezoeken Oostzaan
Verlichten van eenzaamheid
DOEL 2.5 2.5.1 - Uitvoering van nieuwe wetgeving participatie
Stimuleren van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt
DOEL 2.6 2.6.1 - Doorontwikkelen doorbraakmethode
Toepassen menselijke maat
THEMA 3 DOEL 3.1 3.1.1 - Uitvoeren Sportakkoord II (2022 – 2026)
Preventie Bevorderen gezonde leefstijl
DOEL 3.2 3.2.1 - Voeren van maatschappelijk debat van speciaal naar normaal
Jeugdhulp; een sterke basis voor de jeugd
THEMA 4 DOEL 4.1 4.1.1 - Beschermd wonen van Zaanstad naar Oostzaan
Passende ondersteuning en zorg Mantelzorg ondersteunen
DOEL 4.2 4.2.1 - Hervormingsagenda jeugd
Jeugdhulp 4.2.2 - Versoepelen van de overgang van jeugdwet naar WMO en de participatiewet
4.2.3 - Aanbesteding specialistisch jeugdhulp
THEMA 5 DOEL 5.1 5.1.1 - Opstellen nieuw beleidsplan 2027-2032 en uitvoeringsagenda 2027-2028
Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein Integraal werken binnen de beleidsterreinen
5.1.2 - Uitvoering geven aan uitvoeringsagenda 2025-2026 en evaluatie van het huidige beleidsplan 2023-2026 Koers Sociaal Domein

P3 THEMA 1: Voor en met elkaar

Terug naar navigatie - P3 THEMA 1: Voor en met elkaar - Toelichting

Veel inwoners voelen zich met elkaar verbonden en zien naar elkaar om. Dit noemen we ook wel sociale betrokkenheid. Deze betrokkenheid en het behouden ervan of zelfs het vergroten, is belangrijk. Als mensen elkaar kennen en zich met elkaar verbonden voelen, is de kans groter dat zij rekening willen houden met en zich willen inzetten voor elkaar. Met een goede sociale betrokkenheid snijdt het mes aan twee kanten. Je verbonden voelen met je naasten draagt bij aan mentale gezondheid. Bij een groep horen en sociale contacten hebben, vinden veel mensen fijn. En het kan eenzaamheid tegengaan. Daarnaast kan verbondenheid een laagdrempelig vangnet vormen met oog voor elkaar.

De drie speerpunten zijn:
•    Het ondersteunen van de onderlinge sociale betrokkenheid
•    Inwoners kunnen zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen
•    Versterken mantelzorgondersteuning

Doel

Terug naar navigatie - P3 THEMA 1: Voor en met elkaar - Doel

P3 DOEL 1.1: Ondersteunen lang thuis wonen

Terug naar navigatie - P3 THEMA 1: Voor en met elkaar - Doel - P3 DOEL 1.1: Ondersteunen lang thuis wonen

De gemeente faciliteert inwoners om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Dit is het hoofddoel van de Wet maatschappelijke ondersteuning van 2015. De gemeente doet dit op twee manieren. 1. Via de maatwerkvoorzieningen waarvoor een indicatie nodig is (dagbesteding, begeleiding, hulp bij het huishouden, hulpmiddelen, woningaanpassingen, trapliften, aanvullend openbaar vervoer, enzovoorts). 2. Via voorliggende voorzieningen (mantelzorgondersteuning, inzet vrijwilligers, tafeltje dekje, Belbus, WelzijnWonenPlus enzovoorts). Deze voorliggende voorzieningen worden meestal door de welzijnsorganisaties, georganiseerd.

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Toelichting

Mee kunnen doen heeft te maken met thema 1: ‘Voor en met elkaar’. Het vraagt om verbindingen tussen inwoners onder elkaar en tussen (maatschappelijke) organisaties en inwoners waarbij men respect heeft voor elkaar, naar elkaar omkijkt en voor elkaar zorgt. We gaan uit van inwoners die er zelf voor kunnen zorgen dat ze meedoen. Maar we weten dat er soms (tijdelijk) grenzen zitten aan de zelfredzaamheid. We weten ook dat niet alle problemen te voorkomen of op te lossen zijn en dat er mensen zijn die te maken hebben met een beperking. Ook zijn er mensen die niet volledig zichzelf kunnen zijn omdat anderen ze dan niet accepteren. Daarom zetten wij ons in voor inwoners die, op sommige gebieden, niet of niet volledig mee kunnen doen. Het kan bijvoorbeeld gaan om bemiddeling naar passend werk, het (beter) leren lezen en schrijven, een openbare ruimte geschikt maken voor rolstoelen of een bijdrage leveren aan de acceptatie van diversiteit in seksualiteit en gender.

De twee speerpunten zijn:
•    Het ondersteunen van inwoners die (tijdelijk) financieel niet zelfredzaam zijn en/of schulden hebben
•    Effectieve aanpak van eenzaamheid

Doel

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel

P3 DOEL 2.3: Schuldenproblematiek aanpakken

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel - P3 DOEL 2.3: Schuldenproblematiek aanpakken

We willen dat inwoners die onder de armoedegrens leven en/of schulden hebben weer grip krijgen op hun situatie, volwaardig kunnen meedoen aan de samenleving en uiteindelijk (weer) zelfredzaam worden. We werken aan het voorkomen van schulden en armoede onder inwoners, met speciale aandacht voor jongeren. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 DOEL 2.4: Verlichten van eenzaamheid

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel - P3 DOEL 2.4: Verlichten van eenzaamheid

Eenzaamheid overkomt jong en oud. Eenzaamheid komt in lichte of sterke mate voor. Je kunt je af en toe eenzaam voelen of voor lange tijd. Hoe eenzaamheid voelt en wat het met je doet, is voor iedereen anders. Een veelgebruikte definitie van eenzaamheid is: ‘’het subjectief (persoonlijk) ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties’’. Het kan dus gaan om het aantal contacten en/of de kwaliteit van de contacten. Bestrijding van eenzaamheid ligt op twee domeinen: volksgezondheid en welzijn. De eerste is belegd bij GGD en de tweede is belegd bij Welzijn Wonen Plus. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 DOEL 2.5: Stimuleren van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel - P3 DOEL 2.5: Stimuleren van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

Het stimuleren van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt doen we met ondersteunende maatregelen die als doel hebben mensen actief en naar vermogen te laten participeren in de arbeidsmarkt. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 Doel 2.6: Toepassen menselijke maat

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel - P3 Doel 2.6: Toepassen menselijke maat

Het gaat met name om het bewustzijn te vergroten bij zowel diegenen die de regelgeving uitvoeren als bij diegenen die het beleid opstellen. De aanbevelingen uit het rekenkamercommissierapport ‘Voor de inwoners’ nemen we hierin mee. Daarnaast worden organisatiebreed ambassadeurs getraind in het toepassen van de doorbraakmethode door instituut publieke waarden.

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 THEMA 3: Preventie

Terug naar navigatie - P3 THEMA 3: Preventie - Toelichting

Het is belangrijk dat we problemen zoveel mogelijk voorkomen. Of dat ze zo klein mogelijk blijven en/of in een vroeg stadium worden gesignaleerd. Dit is goed voor de inwoner(s) waar het om gaat. Maar ook voor de samenleving. Volgens een rapport van de VNG  zitten hier drie gedachten achter:
•    Preventie is efficiënter en goedkoper dan achteraf problemen oplossen
•    In een inclusieve samenleving kunnen alle inwoners meedoen. Preventief werken helpt daarbij
•    De maatschappij kan er last van hebben als iemand zich niet volgens de geldende normen gedraagt

De gemeente werkt onder meer samen met inwoners, vrijwilligers, het onderwijs en professionele hulpverleners aan preventie.

De twee speerpunten zijn:
•    Het bevorderen van een gezonde leefstijl
•    Een sterke basis voor de jeugd

Doel

Terug naar navigatie - P3 THEMA 3: Preventie - Doel

P3 DOEL 3.1: Bevorderen gezonde leefstijl

Terug naar navigatie - P3 THEMA 3: Preventie - Doel - P3 DOEL 3.1: Bevorderen gezonde leefstijl

Bij een gezonde leefstijl denken wij aan gezond eten, goed voor jezelf zorgen, voldoende bewegen, sociale contacten en een zinvolle besteding van je dag hebben. Met een gezonde leefstijl kun je de gezondheid beïnvloeden. Daarbij is gezondheid meer dan ‘niet ziek zijn’. Gezondheid gaat ook over veerkracht, meedoen in de maatschappij, zingeving van het leven en over de omgeving waarin je leeft. Inwoners zijn zelf verantwoordelijk voor hoe ze leven. Maar ook de maatschappij heeft belang bij mensen met een gezonde leefstijl. Zo vergroot een gezonde leefstijl het mee kunnen doen in de maatschappij. En het verlaagt de maatschappelijke kosten (bijvoorbeeld zorgkosten en uitkeringen)

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 DOEL 3.2: Jeugdhulp; een sterke basis voor de jeugd

Terug naar navigatie - P3 THEMA 3: Preventie - Doel - P3 DOEL 3.2: Jeugdhulp; een sterke basis voor de jeugd

Een sterke basis wil zeggen: een omgeving waarin kinderen gezond, veilig en kansrijk kunnen opgroeien. Uiteraard met hun ouders. Maar er zijn allerlei medeopvoeders. Bijvoorbeeld, familie, buren, kinderopvangmedewerkers, leerkrachten, jongerenwerkers, en cultuur- en sportbegeleiders. Samen zorgen zij voor een sterke basis waar kinderen, jongeren en hun ouders gestimuleerd worden. En gesteund als het even wat moeilijker is. Het versterken van de sociale basis is opgenomen als opgave in de hervormingsagenda jeugd en een meerjarenplan wat niet alleen jeugd betreft maar het gehele sociaal domein bestrijkt.

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 THEMA 4: Passende ondersteuning en zorg

Terug naar navigatie - P3 THEMA 4: Passende ondersteuning en zorg - Toelichting

Vrijwel alle inwoners hebben op een bepaald moment in hun leven behoefte aan ondersteuning. Zij weten dit meestal voor zichzelf en elkaar te organiseren door het in schakelen van hun eigen netwerk en/of professionele hulp- en zorgverleners. Inwoners die niet in staat zijn om dit te organiseren, worden geholpen bij het vinden en mogelijk ook bij het krijgen van een passende oplossing. Het ontvangen van passende ondersteuning klinkt simpel. Maar hier zit een hele wereld achter. Het is belangrijk om te bepalen hoe je denkt over en kijkt naar deze ondersteuning. Dit zorgt ervoor dat we allerlei verschillende processen inrichten volgens dezelfde doelen en uitgangspunten. Onderstaande punten zijn hierbij voor ons heel belangrijk. Ze gelden voor de gemeentelijke processen (bijvoorbeeld beleidsontwikkeling, dienstverlening en inkoop). Maar ook voor de werkzaamheden van onze partners waarmee wij een inkoop- of een subsidierelatie hebben.

De twee speerpunten zijn:
•    Het bieden van passende ondersteuning volgens onze visie
•    Een soepele overgang van 18- naar 18+

Doel

Terug naar navigatie - P3 THEMA 4: Passende ondersteuning en zorg - Doel

P3 DOEL 4.2: Jeugdhulp

Terug naar navigatie - P3 THEMA 4: Passende ondersteuning en zorg - Doel - P3 DOEL 4.2: Jeugdhulp

Jongeren en hun gezinnen kunnen op een bepaald moment in hun leven behoefte hebben aan ondersteuning. Zij weten dit meestal voor zichzelf en elkaar te organiseren door het in schakelen van hun eigen netwerk en/of professionele hulp- en zorgverleners. Wanneer het niet lukt om dit zelfstandig te organiseren, worden zij geholpen bij het vinden en mogelijk ook bij het krijgen van een passende oplossing. Samen met de jongere en het gezin wordt de hulpvraag in beeld gebracht. Er is een aanbod aan lokale, vrij toegankelijke voorzieningen. Wanneer dit niet toereikend is, is er specialistische jeugdhulp. De behoefte aan ondersteuning loopt soms door tot na het bereiken van 18-jarige leeftijd. Hier ondersteunen wij bij indien nodig op maat. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 THEMA 5: Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein

Terug naar navigatie - P3 THEMA 5: Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein - Toelichting

In 2023 is er een nieuw plan voor het sociaal domein vastgesteld. Dit gaat om het integraal beleidskader - Koers sociaal domein 2023-2026 ‘Samen voor elkaar’. In dit plan staan de aandachtspunten van de gemeente voor het sociaal domein beschreven en laten we zien hoe we dit domein vorm willen geven. De verbinding met de inwoners staat voorop en we bekijken vraagstukken steeds meer in samenhang. Veel heeft met elkaar te maken.

•    We willen een betere dienstverlening leveren: digitaal en fysiek.
•    Onze inwoners, ondernemers en organisaties worden sneller geholpen en de systemen zijn daarin faciliterend.

Doel

Terug naar navigatie - P3 THEMA 5: Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein - Doel

P3 DOEL 5.1: Integraal werken binnen de beleidsterreinen

Terug naar navigatie - P3 THEMA 5: Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein - Doel - P3 DOEL 5.1: Integraal werken binnen de beleidsterreinen

Integraal werken gaat om de afstemming en samenhang tussen verschillende elementen in de aanpak van vraagstukken. Dit betekent (domein overstijgend) samenwerken. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

Wat gaat het kosten?

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal Domein - Wat gaat het kosten?
Exploitatie Rekening 2024 Begroting 2025 incl.wijz. Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028 Begroting 2029
Lasten
702 Sociaal Domein Algemeen 24.688 107.829 97.057 97.041 56.181 56.181
704 Inkomensvoorziening 1.877.426 1.820.842 1.896.324 1.896.672 1.886.982 1.873.405
705 Participatie 835.489 776.056 966.065 964.065 956.065 920.565
707 Gezondheid 603.753 649.213 639.816 596.376 596.412 596.412
710 Tafeltje dekje 4.493 10.090 9.758 9.758 9.758 9.758
719 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) 2.593.475 2.629.996 3.067.090 3.062.437 3.062.437 3.062.437
722 Jeugdhulp Specialistisch (niet vrij toegankelijke hulp) 1.890.943 1.780.152 2.409.490 2.409.490 2.409.490 2.409.490
723 Jeugdhulp Lokaal (vrij toegankelijke hulp) 852.936 883.717 896.891 865.861 835.743 835.743
724 Zorg en veiligheid 118.196 184.962 254.383 254.383 254.383 254.383
730 Oekraine crisis 6.371.680 5.584.789 871.957 871.957 871.957 0
Totaal Lasten 15.173.079 14.427.646 11.108.831 11.028.040 10.939.408 10.018.374
Baten
704 Inkomensvoorziening 1.712.411 1.536.170 1.571.170 1.571.170 1.571.170 1.571.170
705 Participatie 270.532 149.264 157.507 157.507 157.507 157.507
707 Gezondheid 159.394 153.269 119.505 0 0 0
719 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) 64.646 63.313 63.313 149.338 116.551 167.262
722 Jeugdhulp Specialistisch (niet vrij toegankelijke hulp) 0 0 0 0 0 0
730 Oekraine crisis 4.173.117 5.584.789 871.957 871.957 871.957 0
Totaal Baten 6.380.100 7.486.805 2.783.452 2.749.972 2.717.185 1.895.939

Verschillenanalyse

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal Domein - Verschillenanalyse

Hieronder leest u een toelichting van de verschillen groter dan €25.000 van de producten ten opzichte van de begroting 2025.

Product Baten of lasten
Verschil Toelichting
704 Inkomensvoorziening Lasten

€75.482
(nadeel)

€75.482 meer toegerekende kosten op de posten inkomen en schuldhulpverlening. De verklaring van wijziging in de toegerekende kosten is opgenomen in de leeswijzer, als onderdeel van de inleiding van de begroting. 
705 Participatie Lasten

€190.009
(nadeel)

€190.009 meer toegerekende kosten op bijzondere bijstand, armoedebeleid en inburgering. De verklaring van wijziging in de toegerekende kosten is opgenomen in de leeswijzer, als onderdeel van de inleiding van de begroting. 

707 Gezondheid Lsten

€9.397 (voordeel)

Dit kleine verschil komt voort uit een aanpassing van de bijdrage aan de GGD, alsmede een aanpassing van de GALA gelden. 

719 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)

 Lasten

€437.094
(nadeel)

€168.338 meer toegerekende kosten op de uitvoering van de WMO. De verklaring van de wijziging in de toegerekende kosten is opgenomen in de leeswijzer, als onderdeel van de inleiding van de begroting. 

Daarnaast worden de budgetten voor de WMO opgehoogd met een bedrag van €268.756 ten opzichte van 2025. Dit bedrag is opgebouwd uit een inflatiecorrectie van de bestaande budgetten van €39.756 alsmede een stijging van de toekenningen op basis van uitgaven uit 2024 en 2025 ad €229.000. 

722 Jeugdhulp Specialistisch (niet vrij toegankelijke hulp)  Lasten

€629.338
(nadeel)

Op basis van de uitgaven 2024 en 2025 is een doorrekening gemaakt van het aantal clienten en trajecten, en worden de budgetten voor 2026 opgehoogd met een bedrag van €50.801 voor niet ingekochte zorg, en €561.975 voor bovenregionale contractering. Het overige verschil ten opzichte van 2025 komt voort uit een verhoging van de toegerekende kosten, het aantal begrote uren aan de Jeugdzorg, waarbij de verklaring in de leeswijzer volstaat. 
724 Zorg en veiligheid Lasten

€69.421 (nadeel)

€63.990 meer toegerekende kosten. De verklaring van wijziging in de toegerekende kosten is opgenomen in de leeswijzer, als onderdeel van de inleiding van de begroting. Daarnaast stijgen de kosten voor Zorg en Veiligheid met een bedrag van €5.431.
730 Oekraïne crisis

Lasten

 

€0
( nadeel en voordeel) 

Alle inkomsten en uitgaven ten behoeve van de opvang Oekraïne worden in de begroting budgettair neutraal opgenomen. In 2025 zijn de units op de Twiskeweg in gebruik genomen, de hieruit voortvloeiende kapitaallasten zijn opgenomen als inkomsten middels het normbedrag. Hetzelfde geldt voor de kosten van huisvesting bij Van der Valk. Deze kosten worden ook gedeclareerd bij het Ministerie. 

 

 

 

Actualiteiten Sociaal Domein

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal Domein - Actualiteiten Sociaal Domein

Jeugdzorg/ Wmo tekorten
Tijdens het opstellen van de begroting 2026-2029 is er geconstateerd dat er tussen de verwachte uitgaven en de begroting grote overschrijdingen zijn te verwachten. Deze overschrijding heeft betrekking op zowel de Jeugdzorg als de Wmo. De structurele doorwerking van de verwachte tekorten zijn verwerkt in de Begroting 2026-2029. Voor het jaar 2025 zal het verwachte tekort worden verwerkt in het Najaarsbericht 2025.
We zullen de toekomstige financiële- én maatschappelijke ontwikkelingen nauwlettend in de gaten houden. De kosten voor zowel de jeugdzorg als de Wmo zijn lastig te voorspellen. Het betreft voor beiden een openeinderegeling, waar wij als gemeenten minimale invloed kunnen uitoefenen. Binnen de jeugdzorg en de Wmo bestaat wel de verwachting dat de kosten de komende periode verder zullen stijgen. Het is de verwachting dat er vanuit het Rijk in de komende jaren maar beperkt aanvullende middelen toegekend zullen worden.


Jeugdzorg
In de jaren 2022 en 2023 zijn de gerealiseerde kosten van de Jeugdzorg gedaald ten opzichte van het voorafgaande jaar en is er bij de jaarrekening een overschot geweest ten opzichte van de begroting. In 2024 is er onverwachts een enorme stijging geweest in de kosten die pas volledig zichtbaar geworden is bij de jaarrekening 2024. Door de overlap in tijd van de uitkomst van de jaarrekening 2024 en het opstellen van het voorjaarsbericht 2025 kon dit tekort onvoldoende structureel verwerkt worden in de begroting van 2025 en de jaren erna.  De totale werkelijke hoogte van de overschrijdingen heeft inzicht gegeven hoe urgent en problematisch deze situatie is. 
De vraag binnen jeugdzorg wordt groter en complexer. Binnen de jeugdzorg stijgt de vraag en de taak verzwaart. Er is meer instroom, complexere casuïstiek, langere trajecten en duurdere vormen van hulp. Deze drukken structureel op het budget. Dit zien we landelijk maar ook in onze gemeente. 


Wmo
In 2024 was er bij de jaarrekening 2024 een tekort bij de Wmo van € 48.000. Door de overlap in tijd van de uitkomst van de jaarrekening 2024 en het opstellen van het voorjaarsbericht 2025 kon dit tekort onvoldoende structureel verwerkt worden in de begroting van 2025 en de jaren erna. De toename van het tekort bij de Wmo in 2025 is daarnaast hoofdzakelijk een gevolg van het feit dat de begroting 2025 niet geïndexeerd is terwijl de tarieven met ruim 5% gestegen zijn.

Bij de stijging van de kosten van de Wmo speelt de vergrijzing een grote rol waardoor ouderen meer zijn aangewezen op ondersteuning van de gemeente. Dit is ook een landelijke trend. Ook speelt de aanzuigende werking van het abonnementstarief nog steeds een rol. Door het uitstel bij de invoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage zal dit naar verwachting ook nog in 2026 en 2027 doorwerken. 
Komend jaar volgt de aanbesteding van de Wmo arrangementen, hulpmiddelen en trapliften. De financiële uitkomsten van de aanbesteding zijn nog ongewis, maar de verwachting is, dat de uitkomsten zullen zorgen voor een stijging van de kosten. Daarnaast wordt er binnen de Wmo gewerkt aan een nieuwe verordening. In deze Wmo-verordening wordt huishoudelijke hulp niet alleen als maatwerkvoorziening maar ook als algemene voorziening aangeboden. Het is nu nog onduidelijk wat de gevolgen hiervan zijn.

Reserves

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal Domein - Reserves
Stand reserves per 31-12 Rekening 2024 Begroting 2025 Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028 Begroting 2029
Bestemmingsreserve Sociaal Domein 349.782 371.726 371.726 371.726 371.726 371.726
Reserve Asielzoekers 0 20.000 20.000 20.000 20.000 20.000
Reserve noodfonds inflatiearmoede 209.890 102.807 90.307 77.807 75.307 75.307
Reserve Oekraïne 2.334.354 2.334.354 2.334.354 2.334.354 2.334.354 2.334.354
Reserve Robuust rechtsbeschermingssysteem 43.533 0 0 0 0 0
Totaal reserves 2.937.559 2.828.887 2.816.387 2.803.887 2.801.387 2.801.387
25-nov-2025

Toelichting reserves

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal Domein - Toelichting reserves

Bestemmingsreserve Sociaal Domein
Deze reserve is opgebouwd om schommelingen te kunnen opvangen binnen het Sociaal Domein. Het bedrag is, gelet op de opbouw van het saldo, op te splitsen naar twee bronnen van herkomst uit de volgende producten:

  • bestemd voor saldoreguliering op het gebied van de Jeugdzorg €170.099.
  • bestemd voor saldoreguliering op het gebied van de WMO €179.683.
  • meerkosten Oekraine inzake sociaal domein  conform decembercirculaire 2024 ad €21.944. 

Reserve Asielzoekers
Vanuit de bestemmingsreserve 2024 wordt een bedrag €20.000 opgenomen inzake de spreidingswet, een nieuwe taak vanuit het Rijk, waarbij de inkomsten vanuit de decembercirculaire 2024 worden gereserveerd.  

Reserve Noodfonds inflatiearmoede
Deze reserve is opgebouwd voor twee doeleinden, te weten de inflatiearmoede en de nog uit te geven energietoeslagen. 
Het saldo voor de inflatiearmoede per 01-01-2026 bedraagt €27.466. In 2026 is voor de verlenging van raadsvoorstel RV24/10 een  onttrekking opgenomen aan de reserve Noodfonds van €12.500 voor 2026, 2027 en 2028 ten behoeve van het warme huis. 

Het saldo van nog uit te geven energietoeslagen bedraagt per 01-01-2026 €62.841. Deze toeslagen zullen conform deze doelstelling in 2025 alsnog aan deze reserve worden onttrokken. 

Reserve Oekraïne
Deze reserve is gevormd uit de niet uitgegeven middelen over de periode 2022-2024 en wordt ingezet voor de komende periode.