Programma 4 - Maatschappelijke participatie

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Programma 4 - Maatschappelijke participatie - Wat willen we bereiken?

Oostzaan kenmerkt zich door grote sociale betrokkenheid van inwoners. Deze betrokkenheid uit zich in verbondenheid en solidariteit binnen groepen en gemeenschappen en draagt bij aan de leefbaarheid in onze gemeente. Als college ondersteunen we deze verbondenheid waar nodig en mogelijk, zodat men zich thuis voelt en gesteund weet. We zetten in op wederkerigheid (zodat mensen niet alleen hulp ontvangen, maar ook kunnen geven). 

We streven ernaar dat kinderen thuis kunnen opgroeien en ouderen zo lang mogelijk thuis kunnen wonen. We bieden inwoners een breed activiteiten-en voorzieningenaanbod aan in onderwijs, kinderopvang, sport en sociaal-cultureel werk. Zo heeft iedereen de mogelijkheid om mee te doen en talenten te ontwikkelen. We doen dit niet alleen, maar in nauwe samenwerking met maatschappelijke organisaties en initiatieven vanuit de gemeente: voor en met elkaar! Als gemeente spelen we in op wat er leeft, denken we oplossingsgericht mee en faciliteren we waar mogelijk.

 

 

Programma 4: Doelenboom
Thema Doel Acties 2026
THEMA 1 DOEL 1.1 1.1.1 - De acties van de Lokale Inclusie Agenda en diversiteitsagenda uitvoeren
Inclusieve samenleving Iedereen in Oostzaan hoort erbij en kan meedoen
THEMA 2 DOEL 2.1 2.1.1 - Jongeren bij de politiek betrekken
Meedenken en meedoen Kinderen, dorp en bestuur, dichter bij elkaar brengen 2.1.2 - Voortzetten kindergemeenteraad
DOEL 2.2 2.2.1 - Doorontwikkelen bibliotheek a.g.v. nieuwe wetgeving
Bevorderen van verbindende kracht van sociaal en cultureel werk
THEMA 3 DOEL 3.1 3.1.1 - Doorontwikkeling vervolgacties eenzaamheid
Thuis in Oostzaan Verminderen eenzaamheid
THEMA 4 DOEL 4.1 4.1.1 - Doorontwikkelen VVE n.a.v. evaluatie 2025
Sterke basis voor de jeugd Verder ontwikkelen onderwijsachterstandenbeleid en bestendigen en borgen voor- en vroegschoolse educatie
THEMA 5 DOEL 5.1 5.1.1 - Nieuwbouw basisschool de Rietkraag
Passende accommodaties Voldoende fysieke ruimte van voldoende kwaliteit voor het basisonderwijs

P4 THEMA 1: Inclusieve samenleving

Terug naar navigatie - P4 THEMA 1: Inclusieve samenleving - Toelichting

Iedereen ervaart de vrijheid om vorm te geven aan zijn leven als onderdeel van de lokale samenleving. Oostzaan wil een inclusieve samenleving zijn. We bouwen aan een samenleving die open staat voor iedereen en waar ruimte is om jezelf te zijn. Verschillen mogen er zijn, in clubs, verenigingen, op school, op het werk of in de buurt. Het maakt niet uit wat je culturele achtergrond, gender, seksuele voorkeur, talenten of (fysieke of mentale) capaciteiten zijn.

Doel

Terug naar navigatie - P4 THEMA 1: Inclusieve samenleving - Doel

P4 DOEL 1.1: Iedereen in Oostzaan hoort erbij en kan meedoen

Terug naar navigatie - P4 THEMA 1: Inclusieve samenleving - Doel - P4 DOEL 1.1: Iedereen in Oostzaan hoort erbij en kan meedoen

In juli 2016 werd in Nederland het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een beperking van kracht. In dit kader stellen we, samen met mensen met een beperking, een Lokale Inclusie Agenda op. Een inclusieve samenleving gaat om acceptatie van alle minderheidsgroepen. Om deze reden stellen we ook een diversiteitsagenda op. Voor beide agenda’s werken we samen met onze partners, van basisscholen tot sociaal culturele instellingen

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P4 THEMA 2: Meedenken en meedoen

Terug naar navigatie - P4 THEMA 2: Meedenken en meedoen - Toelichting

Alleen ga je sneller, samen kom je verder. Als gemeente hechten we veel waarde aan participatie: meedoen met initiatieven. Soms doet de gemeente mee met initiatieven van inwoners (overheidsparticipatie) en soms doen inwoners mee met initiatieven van de overheid (burgerparticipatie). Er is onderscheid gemaakt tussen participatie met jongeren (programma 4) en participatie met inwoners (programma 6).

Doel

Terug naar navigatie - P4 THEMA 2: Meedenken en meedoen - Doel

P4 DOEL 2.1: Kinderen, dorp en bestuur, dichter bij elkaar brengen

Terug naar navigatie - P4 THEMA 2: Meedenken en meedoen - Doel - P4 DOEL 2.1: Kinderen, dorp en bestuur, dichter bij elkaar brengen

De stem van kinderen en jongeren is belangrijk voor ons beleid. Wij willen kinderen de gelegenheid bieden om op te kunnen komen voor hun visie en belangen. Wij willen met kinderen praten en niet over kinderen. Deze input is waardevol om nieuw beleid te ontwikkelen. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P4 DOEL 2.2: Bevorderen van verbindende kracht van sociaal en cultureel werk

Terug naar navigatie - P4 THEMA 2: Meedenken en meedoen - Doel - P4 DOEL 2.2: Bevorderen van verbindende kracht van sociaal en cultureel werk

Het is belangrijk dat inwoners samen met anderen kunnen meedoen aan maatschappelijke activiteiten en het verenigingsleven. Het verenigingsleven draagt bij aan belangrijke waarden zoals betrokkenheid van leden, sociale cohesie, voorkomen van isolement en eenzaamheid, sportief gedrag, culturele en kunstzinnige ontwikkeling, zelfbeheer van accommodaties, en de ontwikkeling van talenten van leden in besturen en bij de organisatie van activiteiten. Verenigingen zijn niet alleen trefpunt voor activiteiten maar ook kleine democratieën waarin mensen met elkaar zaken moeten regelen. De verenigingsgebouwen en het buurt- en dorpshuis zijn daarbij belangrijke voorzieningen ’Het gaat er niet om wat cultuur is, maar wat cultuur doet.’ Naast de verbindende kracht vanuit het sterke verenigingsleven kan cultuur een middel zijn om doelen in het sociaal domein te realiseren. Denk aan het bevorderen van sociale participatie en het tegengaan van eenzaamheid. Wanneer we hiervoor concrete en haalbare mogelijkheden zien, werken we voorstellen uit in een plan.

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P4 THEMA 3: Thuis in Oostzaan

Terug naar navigatie - P4 THEMA 3: Thuis in Oostzaan - Toelichting

Of je nu in een problematische situatie opgroeit, als volwassene kampt met beperkingen of andere moeilijkheden, of dat de gebreken van het ouder worden optreden: iedereen heeft een plek nodig waar hij zich thuis voelt. We zetten in op een stabiel thuis voor alle inwoners. Ook al is het in de praktijk niet altijd haalbaar; het is wel ons uitgangspunt om ondersteuning te organiseren. We werken dit als onderdeel van het thema ‘met en voor elkaar’ uit binnen ons integrale beleid. Daarbij besteden we speciale aandacht aan mantelzorgers (zie programma 3), mensen die kampen met eenzaamheidsgevoelens en kwetsbare ouderen.

Doel

Terug naar navigatie - P4 THEMA 3: Thuis in Oostzaan - Doel

P4 DOEL 3.1: Verminderen eenzaamheid

Terug naar navigatie - P4 THEMA 3: Thuis in Oostzaan - Doel - P4 DOEL 3.1: Verminderen eenzaamheid

Eenzaamheid overkomt jong en oud. Hoe eenzaamheid voelt en wat het met je doet, is voor iedereen anders. Sociale eenzaamheid (bij een gemis aan contacten) is iets anders dan emotionele eenzaamheid (het gemis van een hechte band met een specifiek persoon). Hoewel Oostzaan beter scoort dan Nederland (40 om 47 procent), bereiken ons toch signalen over eenzaamheid die nader onderzoek vragen. Het gaat onder andere om doelgroepen die moeilijk te bereiken zijn. Denk aan mensen die zorg mijden, die gebaat zijn bij een meer outreachende aanpak. We streven ernaar om de stijgende trend van het aantal eenzame mensen te stoppen.

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P4 THEMA 4: Sterke basis voor de jeugd

Terug naar navigatie - P4 THEMA 4: Sterke basis voor de jeugd - Toelichting

We dragen zorg voor een omgeving waarin kinderen gezond, veilig en kansrijk kunnen opgroeien. Dat begint bij ouders, maar ook bij mede-opvoeders: familie, buren, kinderopvangmedewerkers, leerkrachten, jongerenwerkers, sportbegeleiders en vrijwilligers. Samen zorgen zij voor een sterke basis. Een leefomgeving die ouders uitnodigt om vragen te stellen en waar kinderen buiten kunnen spelen en hun talenten kunnen ontwikkelen, helpt hierbij. Zo’n sterke basis gaat kansenongelijkheid tegen en draagt bij aan de ontwikkeling tot zelfredzame volwassenen. In onze collegeperiode investeren we in dit netwerk van (mede-) opvoeders. We bekijken hoe we een bescheiden verschuiving kunnen realiseren van specialistische hulp naar ondersteuning in het dagelijks leven door inzet van bijvoorbeeld vrijwilligers in het sport- en verenigingsleven. We zorgen ervoor dat deze mede-opvoeders zich in hun rol ondersteund voelen. Dit is een meerjarig proces.

Doel

Terug naar navigatie - P4 THEMA 4: Sterke basis voor de jeugd - Doel

P4 DOEL 4.1: Verder ontwikkelen onderwijsachterstandenbeleid en bestendigen en borgen voor- en vroegschoolse educatie

Terug naar navigatie - P4 THEMA 4: Sterke basis voor de jeugd - Doel - P4 DOEL 4.1: Verder ontwikkelen onderwijsachterstandenbeleid en bestendigen en borgen voor- en vroegschoolse educatie

Er zijn vanuit het Rijk extra gelden beschikbaar gesteld om het onderwijsachterstandenbeleid vorm te geven. Positiever geformuleerd hebben we het over onderwijskansen. Voor- en vroegschoolse educatie is daarvan het hoofdbestanddeel. Hierbij komt ook de verbinding tussen kinderopvang, basisonderwijs en jeugdhulp aan de orde (doorgaande zorglijn).

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P4 THEMA 5: Passende accommodaties

Terug naar navigatie - P4 THEMA 5: Passende accommodaties - Toelichting

Voor het uitvoeren van activiteiten zijn accommodaties nodig. Accommodaties vormen een basisvoorwaarde. We denken aan buurt- en dorpshuizen, verenigingsgebouwen, sporthallen, zwembad, gymzalen, sportvelden. We zien graag dat de voorzieningen voldoen aan de eisen van de tijd. Voor een deel is de gemeente-eigenaar, vaak is het in eigendom en beheer van het verenigingsleven.

De gemeente is verantwoordelijk voor voldoende huisvesting voor basisscholen. Meestal gaat het dan om nieuwbouw of uitbreiding van een gebouw. Dit geldt voor schoolgebouwen en gymnastiekaccommodatie. De gemeente moet zorgen voor geld en een plek, ofwel: bekostigen van bouw en beschikbaar stellen van terrein. Het schoolbestuur doet aanvragen bij de gemeente en is bouwheer.

We brengen jaarlijks met een leerlingenprognose de ruimtebehoefte van scholen in beeld. We doen dat aan de hand van de bestaande situatie (capaciteit van de gebouwen), de woningbouwverwachting, de bevolkingssamenstelling en de historie van de belangstelling voor scholen. Vervolgens bezien we waar actie nodig is. We doen dit in een samenwerking tussen de afdeling Samenleving (onderwijshuisvesting) en Leefomgeving (volkshuisvesting). 

Begin 2022 is met het schoolbestuur OPSPOOR afgesproken de nieuwbouw van de Rietkraag te bekostigen. De gemeente is bouwbeheerder en ontwikkelt het plan en de realisatie hiervan. We zien in de omgeving van de Rietkraag ook graag woningbouw. Om goed voorbereid te zijn op lange termijn ontwikkelingen stellen we een integraal huisvestingsplan op.

Doel

Terug naar navigatie - P4 THEMA 5: Passende accommodaties - Doel

P4 DOEL 5.1: Voldoende fysieke ruimte van voldoende kwaliteit voor het basisonderwijs

Terug naar navigatie - P4 THEMA 5: Passende accommodaties - Doel - P4 DOEL 5.1: Voldoende fysieke ruimte van voldoende kwaliteit voor het basisonderwijs

Begin 2022 is met het schoolbestuur OPSPOOR afgesproken de nieuwbouw van de Rietkraag te bekostigen. OPSPOOR is bouwbeheerder en ontwikkelt het plan en de realisatie hiervan. Waar nodig ondersteunen we OPSPOOR. We zien in de omgeving van de Rietkraag ook graag woningbouw.  Om goed voorbereid te zijn op lange termijn ontwikkelingen stellen we een integraal huisvestingsplan op.

Voor de langere termijn en een brede kijk op diverse voorzieningen is een integraal huisvestingsplan (IHP) een goed instrument.  De Rijksoverheid heeft wetgeving in de maak om een IHP verplicht te stellen en waarbij de schoolbesturen verantwoordelijk worden voor het binnenklimaat in de scholen en een meerjarenplanning moeten hebben wegens hun onderhoudsplicht. Ook moet het IHP volgens het wetsontwerp zicht bieden op welke termijn gebouwen renovatie of nieuwbouw moeten krijgen.

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

Wat gaat het kosten?

Terug naar navigatie - Programma 4 - Maatschappelijke participatie - Wat gaat het kosten?
Exploitatie Rekening 2024 Begroting 2025 incl.wijz. Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028 Begroting 2029
Lasten
701 Onderwijs 798.581 835.083 868.014 866.027 1.153.851 1.121.852
703 Sport 382.261 416.723 492.874 462.979 462.978 462.978
706 Cultuur 514.088 380.693 425.987 325.987 325.987 325.987
708 Jongerenbeleid 128.923 178.822 205.024 205.024 205.024 205.024
716 Wijk- en buurtgericht werken 380 24.701 53.357 53.357 53.357 53.357
717 Kinderopvang 40.489 28.585 42.306 42.306 42.306 42.306
718 Peuterspeelzaal 20.499 27.000 35.659 35.659 35.659 35.659
Totaal Lasten 1.885.220 1.891.607 2.123.221 1.991.339 2.279.162 2.247.163
Baten
701 Onderwijs 104.022 107.429 107.429 107.429 107.429 107.429
703 Sport 26.253 27.223 27.223 27.223 27.223 27.223
706 Cultuur 270.484 9.540 9.540 9.540 9.540 9.540
Totaal Baten 400.759 144.192 144.192 144.192 144.192 144.192

Verschillenanalyse

Terug naar navigatie - Programma 4 - Maatschappelijke participatie - Verschillenanalyse

Hieronder leest u een toelichting van de verschillen groter dan €25.000 van de producten ten opzichte van de begroting 2025.

Product Baten of lasten
Verschil Toelichting
701 Onderwijs

Lasten

€32.931 (nadeel)

€32.931 meer toegerekende kosten. De verklaring van wijziging in de toegerekende kosten is opgenomen in de leeswijzer, als onderdeel van de inleiding van de begroting. 
703 Sport

Lasten

€76.151
(nadeel)

€76.151 meer toegerekende kosten. De verklaring van wijziging in de toegerekende kosten is opgenomen in de leeswijzer, als onderdeel van de inleiding van de begroting. 
706 Cultuur

Lasten

€45.294
(nadeel)

€43.288 meer toegerekende kosten op bibliotheek en cultuursubsidies. Daarnaast is voor de jaren 2025 en 2026 een jaarlijks budget van €100.000 opgenomen voor de bibliotheekvernieuwing. Dit bedrag wordt in de jaren 2025 en 2026 ontvangen middels de Algemene Uitkering. 
708 Jongerenbeleid

Lasten

€26.202 (nadeel)

€26.202 meer toegerekende kosten. De verklaring van wijziging in de toegerekende kosten is opgenomen in de leeswijzer, als onderdeel van de inleiding van de begroting. 
716 Wijk-en buurtgericht werken

Lasten

€28.656 (nadeel)

€28.656 meer toegerekende kosten. De verklaring van wijziging in de toegerekende kosten is opgenomen in de leeswijzer, als onderdeel van de inleiding van de begroting. 

717 Kinderopvang

Lasten

€13.721 (nadeel)

€13.721 meer toegerekende kosten. De verklaring van wijziging in de toegerekende kosten is opgenomen in de leeswijzer, als onderdeel van de inleiding van de begroting. 

 

Reserves

Terug naar navigatie - Programma 4 - Maatschappelijke participatie - Reserves
Stand reserves per 31-12 Rekening 2024 Begroting 2025 Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028 Begroting 2029
Reserve Co-financiering Uitbreid.bibliotheekvoorz. (Spuk) 65.236 65.236 65.236 65.236 65.236 65.236
Reserve Diversiteitsagenda en Participatieagenda 3.250 3.250 3.250 3.250 3.250 3.250
Reserve Gezond opgroeien 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000
Reserve IHP (Integraal Huisvestingsplan) Onderwijs 7.264 7.264 7.264 7.264 7.264 7.264
Reserve jongerenbeleid 6.500 6.500 6.500 6.500 6.500 6.500
Reserve sport 15.000 15.000 15.000 15.000 15.000 15.000
Totaal reserves 107.250 107.250 107.250 107.250 107.250 107.250
25-nov-2025

Toelichting reserves

Terug naar navigatie - Programma 4 - Maatschappelijke participatie - Toelichting reserves

Reserve Co-financiering Uitgebreid.bibliotheekvoorziening
In 2024 is vanuit het Ministerie van VWS een Specifieke Uitkering ontvangen van €260.944 voor de (verplichte) uitbreiding van bibliotheekvoorzieningen. Daarnaast moet de gemeente een eigen bijdrage van €20% leveren om aan de uitbreiding te voldoen. Deze eigen bijdrage bedraagt €65.236 en is opgenomen in deze reserve. 

Reserve Diversiteitsprogramma en Participatieagenda
Vanuit het rekeningresultaat 2023 is een bedrag van €2.500 toegevoegd aan deze reserve voor de diversiteitsagenda en €750 voor de participatieagenda. Er zijn voor 2026 geen mutaties op deze reserve gepland. 

Reserve Gezond opgroeien
Deze reserve is gevormd vanuit de resultaatbestemming van de jaarstukken 2023 RV 24/34. Gezond Opgroeien is een project van de gemeenten Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Wormerland en Zaanstad en GGD Zaanstreek-Waterland, gericht op het bevorderen van een gezonde leefstijl voor kinderen.

Reserve IHP (Integraal HuisvestingsPlan) Onderwijs
Voor het opstellen van het IHP in 2024 is een budget van €30.000 gereserveerd. De werkelijke kosten in 2024 bedroegen €22.736 en zijn in 2024 onttrokken aan deze reserve. Het saldo van deze reserve zal worden ingezet bij de uitvoering van het IHP. 

Reserve Jongerenbeleid
Vanuit het rekeningresultaat 2023 is €6.500 toegevoegd aan deze reserve voor de realisatie van een nieuw in te richten fysieke jongerenontmoetingsplek. Zodra deze JOP wordt gerealiseerd, wordt dit bedrag aan de reserve onttrokken. 

Reserve Sport
In het najaarsbericht 2024 is het budget €15.000 voor het opstellen van het speelplaatsenbeleid opgenomen in deze reserve sport. De kosten voor het opstellen van het speeltuinbeleid zullen aan deze reserve worden onttrokken.